Πρόλογος
Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι να παρουσιάσει τις κεντρικές εξελίξεις του πολιτικού συστήματος και της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ από το 1945 μέχρι το 2017. Αντλεί από τη μεγάλη βιβλιογραφία τριών επιστημών: της πολιτικής επιστήμης, των διεθνών σχέσεων και της ιστορίας, παραθέτοντας τα σημαντικότερα πορίσματά τους σε μια σύνθεση που αντικατοπτρίζει τις αντιλήψεις του υποφαινόμενου. Αν και η διάταξη της ύλης είναι χρονολογική, το βιβλίο δεν παραθέτει μια εξαντλητική καταγραφή ιστορικών γεγονότων. Αντίθετα, ένα μεγάλο μέρος της ύλης αποτελεί διαχρονική πολιτική ανάλυση, αν και τοποθετημένη σε ένα ιστορικό πλαίσιο. Για παράδειγμα, ο θεσμός του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ αναλύεται από τη σκοπιά της διαχρονικής του σημασίας στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα στο κεφάλαιο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των μαύρων στον Νότο, που αποτέλεσαν τη σημαντικότερη δικαστική επέμβαση στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Τα διαχρονικά προβλήματα της ανάπτυξης του Τρίτου Κόσμου βρίσκονται στο κεφάλαιο για την εξωτερική πολιτική του Κένεντι, ο οποίος έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στον Τρίτο Κόσμο από κάθε άλλον μεταπολεμικό πρόεδρο των ΗΠΑ. Στόχος μας είναι ο αναγνώστης να αποκομίσει, πρώτον, μια συνολική εικόνα της πολιτικής εξέλιξης των ΗΠΑ από το 1945 μέχρι το 2017, δεύτερον, μια σφαιρική εισαγωγή στη λειτουργία του αμερικανικού πολιτικού συστήματος και, τρίτον, μια ανάλυση της μεταπολεμικής διεθνούς πολιτικής από τη σκοπιά της σημαντικότερης δύναμης της εποχής.
Η δημοσίευση του βιβλίου αποσκοπεί να συμβάλει στην επιστημονική μελέτη των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Οι αμερικανικές σπουδές αποτελούν σημαντικό κλάδο της πολιτικής επιστήμης και άλλων επιστημών στα πανεπιστήμια της Δυτικής Ευρώπης εδώ και δεκαετίες. Στη χώρα μας εμφανίσθηκαν πιο πρόσφατα. Η ανάπτυξή τους, αρχικά, στο Πάντειο και στη συνέχεια και σε άλλα πανεπιστήμια κάλυψε ένα κενό στον ελληνικό επιστημονικό χώρο, ώστε να μην υπολείπεται της υπόλοιπης Ευρώπης. Η έρευνα για το βιβλίο αυτό άρχισε ουσιαστικά το 1980, όταν ξεκίνησα τις προπτυχιακές σπουδές μου στην Οξφόρδη, που εξαρχής συμπεριλάμβαναν τη μελέτη της αμερικανικής πολιτικής. Είχα την τύχη να διδαχθώ περί του αμερικανικού πολιτικού συστήματος από τον αείμνηστο Philip Williams, τον κορυφαίο τότε μελετητή της αμερικανικής πολιτικής στην Οξφόρδη, που διαμόρφωσε τις αρχικές αντιλήψεις μου για την εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ και μου έδωσε τα επιστημονικά εφόδια για να συνεχίσω να την μελετώ έκτοτε. Κατά τις μεταπτυχιακές σπουδές μου στο Στάνφορντ της Καλιφόρνιας είχα την ευκαιρία να συνεργασθώ σε θέματα αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής με τους Alexander George, Stephen Krasner, Robert North, Judith Goldstein και Condoleezza Rice. Σε θέματα συγκριτικής πολιτικής που άπτονται της μελέτης του αμερικανικού πολιτικού συστήματος οφελήθηκα από τη συμμετοχή μου στα σεμινάρια των Seymor Martin Lippset, Gabriel Almond και John Ferejohn. Μετά την επιστροφή μου στην Ελλάδα, η επαφή μου με τις αμερικανικές σπουδές διατηρήθηκε στα πλαίσια της ιδιότητάς μου ως υπευθύνου στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ) του ετήσιου σεμιναρίου αμερικανικών σπουδών, που προσφέρεται κάθε χρόνο από το 1993 και στο οποίο συμμετέχουν επιστήμονες τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό. Στο πλαίσιο αυτό συνεργάστηκα μεταξύ άλλων με τους ειδικούς στην αμερικανική μεταπολεμική ιστορία Paul Levine, Stephen Whitfield, Ray Arsenault, Tod Gitlin και David Goldfield.
Επιπλέον, ωφελήθηκα από τα διεθνή σεμινάρια του ΙΔΙΣ στην Ύδρα, στη Σαντορίνη και στην Τήνο καθώς και από τα θερινά σεμινάρια του Δικτύου Ναβαρίνο στην Ολυμπία και στο Ναύπλιο, στα οποία επίσης συμμετέχουν επιστήμονες από το εξωτερικό συμβάλλοντας στη διατήρηση των επιστημονικών επαφών και του γόνιμου επιστημονικού διαλόγου μεταξύ του ελληνικού και του διεθνούς επιστημονικού χώρου.
Περιεχόμενα
Πρόλογος
ΜΕΡΟΣ Ι
ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΓΝΩΡΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ: Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΌ ΤΟ 1945-1960
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η αμερικανική κοινωνία το 1945
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Οι δομές της αμερικανικής εσωτερικής πολιτικής στην εποχή του Φράνκλιν Ρούζβελτ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Οι ΗΠΑ και ο κόσμος: Γεωπολιτικές και ιδεολογικές παράμετροι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Η αμερικανική πολιτική στην Ευρώπη, 1945-1949
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Τριγμοί στην κυρίαρχη συμμαχία των Δημοκρατικών, 1945-1948
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Η αμερικανική πολιτική στην Άπω Ανατολή, 1945-1953
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Σοβιετική διείσδυση και μακαρθισμός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Η εξέλιξη της στρατηγικής της ανάσχεσης, 1947-1960
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: Η εμπλοκή των ΗΠΑ στον Τρίτο Κόσμο, 1950-1960
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: Εσωτερική πολιτική: Η προεδρία Αϊζενχάουερ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Ο αγώνας για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα κατά τη δεκαετία του 1950
ΜΕΡΟΣ ΙΙ
ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ: 1960-1980
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: Η προεδρία του Τζον Φ. Κένεντι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13: Η εξωτερική πολιτική του Κένεντι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14: Ο αγώνας για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, 1960-1965
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15: Ο θρίαμβος του Τζόνσον και το αμερικανικό κράτος πρόνοιας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16: Η στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, 1964-1968
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17: Η κρίση στην αμερικανική κοινωνία και πολιτική, 1965-1968
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18: O Νίξον και η ανασυγκρότηση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19: Ο θρίαμβος και η κατάρρευση του Νίξον
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20: Οι αδύναμες προεδρίες Φορντ και Κάρτερ: εξωτερική πολιτική
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21: Αμερικανική κοινωνία και πολιτικό σύστημα κατά τη δεκαετία του 1970
ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ
ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΝΕΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ: Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟ 1980-2000
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22: Η «συντηρητική επανάσταση» του Ρέιγκαν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 23: Η εξωτερική πολιτική του Ρέιγκαν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 24: Tο τέλος του ψυχρού πολέμου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25: Η εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ κατά την προεδρία Κλίντον
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 26: Οι προκλήσεις της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ κατά τη δεκαετία του 1990
ΜΕΡΟΣ IV
ΟΙ ΗΠΑ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27: Η άνοδος του νεότερου Μπους
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 28: Η 11η Σεπτεμβρίου και οι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και το Ιράκ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 29: Η προεδρία Μπους στο εσωτερικό μετά την 11η Σεπτεμβρίου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30: Οι εσωτερικοί αγώνες του Ομπάμα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 31: Η εξωτερική πολιτική του Ομπάμα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 32: Η άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Ευρετήριο