Ο διευθυντής σύνταξης της «Ζαμάν», της μεγαλύτερης εφημερίδας της Τουρκίας, Μπουλέντ Κένες.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η μακρά συζήτηση με τον διευθυντή σύνταξης της «Ζαμάν», της μεγαλύτερης εφημερίδας της Τουρκίας, Μπουλέντ Κένες, που διεξήχθη στο γραφείο του, στο επιβλητικό κτίριο του εκδοτικού κολοσσού, στην Κωνσταντινούπολη, αφορούσε τις δημοτικές εκλογές, αλλά και στο πολιτικό μέλλον του Ταγίπ Ερντογάν το οποίο κρίνεται στις κάλπες. Στο μεγαλύτερο μέρος της ενδεκάχρονης θητείας του Ερντογάν, η «Ζαμάν» τον υποστήριζε, αλλά λόγω της αυξανόμενης αλαζονείας του και της σύγκρουσής του με τον μετριοπαθή θρησκευτικό ηγέτη, Φετουλάχ Γκιουλέν, εξελίχθηκε σε αυστηρό επικριτή του. Ο κ. Κένες σημειώνει ότι ο Ερντογάν επιχειρεί να θέσει υπό τον προσωπικό του έλεγχο όλες τις δομές του κράτους, ενώ έχει απολέσει το μέτρο και αισθάνεται πως μαζί με τον Πούτιν είναι οι δύο σημαντικότεροι ηγέτες του κόσμου. Υπό αυτό το πρίσμα εκτιμά ότι χρειάζεται αλλαγή ηγεσίας, και περιγράφει τον πρόεδρο Γκιουλ ως την πλέον αξιόπιστη εναλλακτική λύση.
– Ποια είναι η σημασία των δημοτικών εκλογών;
– Είναι πολύ σημαντικές εκλογές γιατί είναι η πρώτη πολιτική αναμέτρηση μετά την κρίση στο πάρκο Γκεζί, τη σύγκρουση με τους εισαγγελείς και τα κρούσματα διαφθοράς. Είναι το πρώτο μεγάλο τεστ και είναι πολύ κρίσιμο για το μέλλον του Ερντογάν, καθώς ακολουθούν τον Αύγουστο προεδρικές εκλογές, για πρώτη φορά απευθείας από τον λαό, ενώ τελικά ίσως προκηρυχθούν ταυτόχρονα και πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
– Κινδυνεύει πολιτικά ο Ερντογάν;
– Στις τοπικές εκλογές παραδοσιακά οι ψηφοφόροι αισθάνονται πιο ελεύθεροι να στείλουν μηνύματα, καθώς δεν διακυβεύεται η εξουσία σε εθνικό επίπεδο, ενώ οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης για τη δημαρχία στην Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα είναι καλοί και συσπειρώνουν ευρύτερες δυνάμεις. Ηταν πολύ έξυπνες επιλογές. Επίσης, στη Σμύρνη η αντιπολίτευση (CHP) κυβερνά και είναι παραδοσιακά πολύ ισχυρή. Ετσι, τα πράγματα δεν είναι εύκολα για το ΑΚΡ.
– Πώς διαχειρίζεται ο πρωθυπουργός τα νέα δεδομένα;
– Περιτριγυρίζεται πλέον από ανθρώπους που τον υποστηρίζουν τυφλά και δεν είναι πρόθυμος να ακούσει άλλες απόψεις και να δεχθεί την οποιαδήποτε κριτική. Αισθάνεται πανίσχυρος και αφού διαμόρφωσε τρόπον τινά το πολιτικό σκηνικό της χώρας, επιχειρεί τώρα να βάλει τη σφραγίδα του σε όλο το φάσμα της λειτουργίας του κράτους.
– Πότε άρχισε αυτή την πορεία;
– Ουσιαστικά με το δημοψήφισμα του 2007. Αισθάνθηκε ότι αφού υπερσκέλισε τον στρατό και τους δικαστές, είχε πλέον αναδειχθεί στον απόλυτο άρχοντα, και όταν στις βουλευτικές εκλογές του 2011 έλαβε 50% των ψήφων, θεώρησε ότι ο λαός του έδωσε την απόλυτη παντοδυναμία. Δεν ακούει πλέον κανέναν, ούτε τους συμβούλους του. Υπό αυτή την έννοια κινείται σαν τον Ατατούρκ. Ηταν ο πιο μαχητικός αντικεμαλιστής, αλλά τώρα ακολουθεί ακριβώς τις ίδιες μεθόδους. Η ιδεολογία του δεν είναι φυσικά η ίδια, αλλά η μεθοδολογία του είναι.
– Ποιος είναι ο απώτερος στόχος του;
– Να επιβάλει το πολιτικό ισλάμ παντού: στον ρόλο της γυναίκας, την απονομή της δικαιοσύνης, μέχρι και την εξωτερική πολιτική. Ο ίδιος προσωπικά ελέγχει απόλυτα το κόμμα του και θέλει το κόμμα να ελέγχει τα πάντα στη χώρα. Στενός του συνεργάτης δήλωσε ότι ο κόσμος έχει μόνο «δυόμισι» ηγέτες: τον Ερντογάν, τον Πούτιν, τον οποίο ο Ερντογάν θαυμάζει, και ο… μισός είναι ο Ομπάμα. Ετσι βλέπει τον κόσμο η ηγεσία του ΑΚΡ. Υπερδιογκώνει την ισχύ της Τουρκίας και των ιδίων στα μάτια των απλών ανθρώπων που, δυστυχώς, υιοθετούν παθητικά τη θέση αυτή.
Δηλητηριάζουν το μυαλό του κόσμου.
– Πόσο αξιόπιστες λύσεις είναι οι Σοσιαλδημοκράτες (CHP) ή οι εθνικιστές (MHP);
– Το CHP δεν είναι ακόμη σε θέση να προβάλει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση. Δεν έχουν τολμήσει να αποδεχθούν ολόκληρη την κοινωνία, ενώ δεν έχουν μια προσωπικότητα ικανή να συγκρουσθεί με τον Ερντογάν. Το MHP έχει μια επιρροή και προοπτική ως απόρροια και των διαπραγματεύσεων του Ερντογάν με τους Κούρδους, αλλά παραμένει ένα αρχαϊκό κόμμα. Ο πιο ισχυρός πόλος παραμένει το ΑΚΡ, αλλά χρειάζεται άλλος ηγέτης.
– Θα μπορούσε αυτός να είναι ο Αμπντουλάχ Γκιουλ;
– Εχει αδυναμίες, αλλά παραμένει η μόνη εναλλακτική αυτόνομη παρουσία. Είναι πολύ προσεκτικός. Οι παρεμβάσεις του ικανοποιούν τους ψηφοφόρους του ΑΚΡ αλλά και ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Τηρεί ισορροπίες.