Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΝΔΥΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΠΟΥ ΠΑΓΙΔΕΥΣΕ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ

Αποσπάσματα από το κεφ. 4 του Π. Ήφαιστος, «Κοσμοθεωρία των Εθνών. Συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου» περί Παναγιώτη Κονδύλη

Εδώ και δύο δεκαετίες γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια να διασχίσουμε τον ωκεανό των Κονδύλειων θεωρήσεων για τους διαχρονικούς προσανατολισμούς της ανθρώπινης κατάστασης υπό το πρίσμα ενός μελετητή, του υποφαινόμενου, ο οποίος στα πεδία της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος η έμφαση δίνεται στο τρίτο επίπεδο. Τα τρία επίπεδα είναι του ανθρώπου, του κράτους και του διεθνούς συστήματος.

Μελετώντας τον Κονδύλη και έχοντας επηρεαστεί από μερικές σημαντικές συνομιλίες μαζί του πριν τον θάνατό του –αλλά και λόγω προσκόλλησής μου Θουκυδίδεια επιστημολογία με την οποία θεωρώ ότι η Κονδύλεια προσέγγιση είναι συμβατή– το ζητούμενο δεν είναι να προσδιοριστεί η ανθρώπινη κατάσταση αλλά να γίνει περιγραφή του προσανατολισμού προς τον οποίο κινούνται τα πράγματα και να εξεταστούν όσες περισσότερες προϋποθέσεις εντός αυτού του προσανατολισμού.Όλα τα υπόλοιπα είναι ιδέες μέσα σε μικρά μυαλά και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα τα ανθρώπινα μυαλά ακόμη και τα ιδιοφυή είναι μικρά.

Ο Παναγιώτης Κονδύλης είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση πολιτικού στοχαστή. Ενώ είναι ένας εξ αντικειμένου κλασικός στοχαστής. Θουκυδίδης: «Ο αποκλεισμός του μυθώδους από την ιστορίαν μου ίσως την καταστήσηολιγώτεροντερπνήν ως ακρόαμα, θα μου είναι όμως αρκετόν, εάν το έργον μου κρίνουν ωφέλιμον όσοι θελήσουν να έχουν ακριβή αντίληψιν των γεγονότων, όσα έχουν ήδη λάβει χώραν, και εκείνων τα οποία κατά την ανθρωπίνην φύσιν μέλλουν να συμβούν περίπου όμοια. Διότι την ιστορίαν μου έγραψα ως θησαυρόνπαντοτεινόν και όχι ως έργον προωρισμένον να υποβληθή εις διαγωνισμόν και ν’ αναγνωσθή εις επήκοον των πολλών, διά να λησμονηθή μετ’ ολίγον.»

Αυτές τις προδιαγραφές πληροί ο Κονδύλης με αποτέλεσμα να ξεχωρίζει μέσα στον κυκεώνα των ιδεολογικών-προσεγγίσεων της «πολιτικής» σκέψης. Εκτός από το μέγα πρόβλημα που δημιουργείται εκ του γεγονότος ότι τα έργα του είναι βασικά μόνο στα Γερμανικά και στα Ελληνικά –ιδού κάτι που θα μπορούσε να γίνει: Να μεταφράζονταν τα έργα του με πολιτειακή μέριμνα σε πολλές γλώσσες– ο ωκεανός της Κονδύλειας γνώσης δημιουργεί συμπλέγματα κατωτερότητας σε ένα μεγάλο κομμάτι του παρασιτικού κόσμου των πανεπιστημίων όπου συνέπεια του Ψυχρού Πολέμου οι περισσότεροι εκπαιδεύτηκαν ιδεολογικά και όχι επιστημονικά (και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο εθνομηδενιστικά με τις ασυναρτησίες τους να απευθύνονται στα θύματα των στρατηγικών softpower).

Κοντολογίς όπως έχουμε εξηγήσει και σε άλλες περιπτώσεις ο Κονδύλης δεν προσφέρεται για ζήλεια ή άσκοπη αντιπαράθεση μαζί του (όσοι το έκαναν καταβυθίστηκαν ενώ τα συμπλέγματα κατωτερότητας … αυξήθηκαν). Αφού υπογραμμιστεί ότι Ο ΠΚ είναι ένα μοναδικό φαινόμενο μεγάλων επιδόσεων στο άθλημα των περιγραφικών-αξιολογικά ελεύθερων θεωρήσεων της ανθρώπινης κατάστασης, ο ωκεανός γνώσης που μας κληροδότησε προσφέρεται α) για να κολυμπάς μέσα σε αυτό, β) για να αντλείς όσο πιο προσεκτικά γίνεται (από άποψη μεθοδολογική και επιστημολογική) και να εντάσσεις τόσο τις περιγραφές των προσανατολισμών όσο και τις αναρίθμητες περιγραφές των προϋποθέσεων της ανθρώπινης κατάστασης εντός αυτών των προσανατολισμών και γ) για να απορείς όταν διαφωνείς μαζί του γιατί ο ίδιος εύστοχα και όχι ανυποψίαστα δήλωσε «εκπλήσσομαι εάν κανείς συμφωνεί ή διαφωνεί μαζί μου». Αυτή η «δήλωση» είναι μια πρόκληση για όσους δεν κατανοούν την περιγραφική του προσέγγιση την οποία διαφύλαξε με πολύ μεγάλη συνέπεια. Εάν κανείς με επιπολαιότητα αρχίζει να τον πετροβολεί είναι σαν να πετάει χαλικάκια κατά ενός στοχαστικού Έβερεστ τρέφοντας την ψευδή ελπίδα ότι κάτι θα κατορθώσει.

Ο υποφαινόμενος βέβαια έχει πολλές απορίες μια εκ των οποίων είναι το γεγονός ότι δεν άγγιξε καν μεγάλα ζητήματα όπως η Βυζαντινή Οικουμένη. Σε δικό μου ερώτημα στην προτελευταία συνάντηση πριν τον θάνατό του απλά σιώπησε όπως και για μερικά άλλα που δεν ήθελε να απαντήσει. Πέραν της γνωσιολογικής διάστασης ερευνώνται και τα αρχεία του για να διαπιστωθεί κατά πόσο έκανε έρευνα για αυτό το μεγάλο ζήτημα. Σημειώνεται βέβαια ότι ο ΠΚ απεβίωσε σε ηλικία μόλις 55 ετών. Στο σημείο αυτό, παρενθετικά, χρήζει να γίνει μια σημαντική υπογράμμιση. Ενώ όσον μας αφορά εκτιμάται ότι ο Παναγιώτης Κονδύλης και ο Γιώργος Κοντογιώργης είναι αμφότεροι σημαίνουσες σύγχρονες στοχαστικές προσωπικότητες όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ευρύτερα, ο ΓΚ όχι μόνο καλύπτει το σημαντικότερο ίσως παράδειγμα μετακρατοκεντρικού κοσμοσυστήματος, την Βυζαντινή Κοσμοπολιτεία, αλλά επιπλέον η έρευνά του καλύπτει όλη σχεδόν την διαχρονία από τον Όμηρο μέχρι τις μέρες μας.

Τώρα, η πρώτη δική μου πιο συστηματική προσπάθεια να προσεγγιστούν οι Κονδύλειες θεωρήσεις έγινε στο «Κοσμοθεωρητική ετερότητα και αξιώσεις πολιτικής κυριαρχίας». Την σκυτάλη πήρε σε μια πιο ώριμη φάση το βιβλίο μου«Κοσμοθεωρία των Εθνών. Συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου». Η προσπάθεια συνάρτησης της αξιολογικά ελεύθερης πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος με τις Κονδύλειες περιγραφές συνεχίζεται. Εκτιμώ εν τέλει ότι όπως ήδη τονίστηκε ο Παναγιώτης Κονδύλης αποτελεί μοναδική περίπτωση στην πολιτική σκέψη. Η προσφορά του θα αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο όσο προχωράμε. Η συνάρτηση της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος με τις Κονδύλειες προσανατολιστικές θεωρήσεις επιβάλλεται λοιπόν να συνεχιστεί. Είναι μεγάλη μου ευχαρίστηση όταν νεότερα ταλαντούχα στελέχη του πεδίου της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος μελετούν συστηματικά και βάσιμα την Κονδύλεια προσέγγιση.

Ακολουθούν απόσπασμα από το κεφάλαιο 4 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» όπου αναφέρω κάποιες πτυχές για την προσφορά του Παναγιώτη Κονδύλη. Δεν συμπεριλαμβάνονται οι εκτενείς σημειώσεις τέλους του βιβλίου. Ούτε βέβαια και εξαντλώ το ζήτημα αυτό.

Απόσπασμα από το κεφάλαιο 4 περί Κονδύλη σελ. 151-155

[…]

Πριν επανέλθουμε στον μεταμοντέρνο μηδενισμό ως το κύριο δεσπόζων πρόβλημα των δυτικών καθεστώτων, θα εστιάσουμε την προσοχή μας στο κυριότερο ζήτημα του μοντερνισμού, που είναι η σχέση του με τη Θεότητα. Από την αρνητική, θετική ή ενδιάμεση σχέση προσδιορίζεται όλο το φάσμα και οι ενδιάμεσες αποχρώσεις της νεοτερικής πολιτικής σκέψης. Η διαδρομή της αντιμεταφυσικής πάλης από τον 16ο μέχρι τον 20ό αιώνα, που κατέστησε τον μοντερνισμό πολύ πιο μεταφυσικό και υπερεμπειρικό σε σύγκριση με τη θεοκρατία, θα μας επιτρέψει να φωτίσουμε και την «μεγάλη εικόνα» των Νέων Χρόνων.

Ο Παναγιώτης Κονδύλης μας έχει κληροδοτήσει μία πραγματική «αξονική τομογραφία» τόσο της διαδρομής όσο και των πολυσχιδών και απροσμέτρητων αποχρώσεων και λεπτομερειών. Έχοντας διαθέσιμη μία τέτοια περιγραφή κανείς, ιδιαίτερα όσοι αξιώνουν στέμματα στον χώρο του πολιτικού στοχασμού, δεν δικαιούται να μην τη γνωρίζει. Εδώ εμείς απλά θα αντλήσουμε εκλεκτικά εντάσσοντας τις θεμελιώσεις του στον δικό μας περιγραφικό και ερμηνευτικό σχήμα.

Η Κονδύλεια ερμηνεία είναι μοναδική, αριστουργηματική, περιγραφικά άρτια, αξιολογικά ελεύθερη και ερμηνευτικά σωστά προσανατολισμένη. Αντίθετα με πάρα πολλούς που μιλούν για τη νεοτερικότητα χωρίς να γνωρίζουν το παραμικρό, ο Κονδύλης την ξέρει βαθιά και πλατιά. Σε γενικές γραμμές, επίσης, στη διεθνή βιβλιογραφία είναι ο πιο  ακριβής και ο πιο εμβριθής στις μεθερμηνείες που προσφέρει, στους ορισμούς που διατυπώνει και στις εννοιολογικές καταδύσεις επί ειδικών ζητημάτων. Ο ενδιαφερόμενος για λεπτομερέστερες πληροφορίες και θεμελιώσεις μπορεί να ανατρέξει στην Κονδύλεια θεωρία και στα έργα που παραθέτω εδώ. Ο ενδιαφερόμενος, επίσης, μπορεί να διακινδυνεύσει να αναμετρηθεί με την Κονδύλεια περιγραφική θεωρία και μεθερμηνεία των μοντερνιστικών και μεταμοντέρνων τάσεων. Εμείς εδώ αντλούμε εκλεκτικά από των ωκεανό των Κονδύλειων θεμελιώσεων για να ανιχνεύσουμε τις ρίζες, τα γενετικά αίτια, τη διαδρομή και την κατάληξη των υλιστικών ιδεολογιών, όπως τις περιγράψαμε μόλις. Σκοπός μας, όπως είπαμε, είναι να φωτιστεί ένα ερμηνευτικό σχήμα για τις συγκαιρινές τάσεις και στα τρία επίπεδα ανάλυσης, δηλαδή στο επίπεδο του ανθρώπου, του κράτους και του διεθνούς συστήματος.

Το πρώτο σκέλος της Κονδύλειας περιγραφικής ιστορικοπολιτικής θεώρησης αποτυπώνει την εξής εικόνα:

1) Η μεταμεσαιωνική αντιμεταφυσική πάλη οδήγησε στην αντικατάσταση της θεοκρατικής πολιτικής θεολογίας με την «ορθολογιστική» πολιτική θεολογία.121

2) Τα αδιέξοδα της ορθολογιστικής προσέγγισης οδήγησαν από την αντιθεοκρατία στην αντιθρησκευτικότητα και στη σταδιακή συρρίκνωση όχι μόνο της θρησκείας, αλλά εν γένει και των πνευματικών κριτηρίων και παραγόντων από τη δημόσια σφαίρα.

 3) Η λογική έκβαση της αποκλειστικά υλιστικής αντίληψης της ζωής γέννησε:

α) Τις αμιγείς υλιστικές ιδεολογικές παραδοχές αναπόδραστα διεθνιστικές, ανθρωπολογικά εξομοιωτικές και πολιτικά εξισωτικές,

β) τις λεγόμενες «κοινωνικές επιστήμες», οι οποίες, όχι όλοι αλλά τους Νέους Χρόνους η συντριπτική πλειονότητα, εκλογικεύουν τις αξιώσεις ισχύος κάθε συγκυρίας μεταμφιέζοντάς τες με ιδεολογικές εσχατολογίες, και

γ) τη μεταμοντέρνα ιδεολογικά-υλιστικά νοούμενη ανθρωπολογία όπως τη σκιαγραφούμε εδώ αντλώντας από πολλά έργα του Κονδύλη, κυρίως το «Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός» και το «Η παρακμή του Αστικού πολιτισμού».

Το δεύτερο σκέλος της Κονδύλειας ερμηνευτικής απορρέει από τις εξαντλητικές θεμελιώσεις για τις κοινωνικοπολιτικές δομές του 20ού αιώνα καθώς και του τρόπου που προβάλλονται στον 21ο αιώνα. Ενώ, λοιπόν, οι πλείστοι πολιτικοί στοχαστές αναλώνονται με τετριμμένες και ξεπερασμένες ιδεολογικές εκλογικεύσεις και ξεπερασμένους φιλελεύθερους κοινούς τόπους, ο Κονδύλης εξήγησε από καιρό το γεγονός ότι ο νεότερος αστικοφιλελεύθερος πολιτισμός είχε ήδη εκπνεύσει γύρω στο 1900.

Η μαζική παραγωγή έφερε τη μαζική κατανάλωση, τα μαζικά κινήματα και την πλανητικοποίηση των πολιτικών φαινομένων, γεγονότα που δημιουργούν έναν ιστορικό γόρδιο δεσμό. Αυτές οι τάσεις συνοδεύονται από απουσία παγκόσμιας κοινωνίας και απουσία προϋποθέσεων κατανομής των πόρων με συμπεφωνημένους όρους, γεγονός που θα μπορούσε να οπισθοδρομήσει τον κόσμο σε πρωτογονισμό και σε συγκρούσεις στο πεδίο στοιχειακών υπαρξιακών αντιπαραθέσεων: Ταυτόχρονα, ο Κονδύλης, μεταξύ πολλών άλλων, προσφέρει τρεις ακόμη ανεκτίμητες περιγραφές και ερμηνείες:

α) Περιγράφει σφαιρικά και ολιστικά το φαινόμενο του μεταμοντερνισμού τις ποικιλόμορφες τάσεις, εκφάνσεις και εκδοχές του. Πιο συγκεκριμένα, διατρέχοντας το σύνολο σχεδόν της «κριτικής σκέψης» στη διεθνή βιβλιογραφία, κανείς διαπιστώνει ότι η ανάλυση του Παναγιώτη Κονδύλη για το φαινόμενο αυτό είναι σφαιρική, εξαντλητική, απαράμιλλα θεμελιωμένη και διεθνώς μοναδική. Είναι αντίδοτο στην περιρρέουσα ιδεολογικοπολιτική προπαγάνδα που κατακλύζει τις δυτικές κοινωνίες.

β) Περιγράφει και ερμηνεύει το πώς τα μεταμοντέρνα ιδεολογήματα θρέφονται από τα πλανητικά φαινόμενα και τις μηδενιστικές και ηδονιστικές τάσεις. Επίσης, το πώς οι τάσεις αυτές θρέφουν αποδομητικέςκοσμοεικόνες, προκαλούν ανθρωπολογικό μηδενισμό, επιφέρουν ανθρωπολογική εκθεμελίωση και αποσυναρμολογούν ουσίες, νοήματα και ιεραρχίες.¹²²

γ) Τώρα, επειδή η πλανητική εποχή δεν συνοδεύτηκε από παγκόσμιες ανθρωπολογικές προϋποθέσεις συμβατές με μία παγκόσμια κοινωνικοπολιτική συγκρότηση, απουσιάζει ένα παγκόσμιο σύστημα διανεμητικής δικαιοσύνης.

Πρακτικά μιλώντας, δημιουργείται μια θεμελιώδης αντίφαση, γιατί, ενώ η ανθρωπολογική συγκρότηση και τα συστήματα διανεμητικής δικαιοσύνης είναι τοπικά (εθνοκρατικά), τα οικονομικοπολιτικά φαινόμενα είναι πλανητικά. Μέσα σε αυτή τη δομή αναπόδραστα δημιουργούνται εντάσεις μεταξύ της εθνοκρατικά νομιμοποιημένης κατανομής και των ηγεμονικών πλανητικών αξιώσεων δεσμευτικής ερμηνείας των κανόνων κατανομής. Η διαπάλη αυτή σε ολοένα και πιο στοιχειακή βάση, που θα θρέφεται από τις μεταμοντέρνες τάσεις, είναι το κύριο χαρακτηριστικό του 21ου αιώνα.

Η εξειδικευμένη εφαρμογή της πιο πάνω πανίσχυρης και πραγματολογικά επαληθευμένης Κονδύλειας περιγραφής και ερμηνείας¹²³ επιτρέπει προσαρμογή των πολύτιμων πορισμάτων της σε συγκεκριμένα ζητήματα:

α) Στα οντολογικά χαρακτηριστικά των εθνοκρατικών δομών και στον πολιτικό ορθολογισμό ενός εθνοκρατοκεντρικού συστήματος.

β) Στις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις που επιτρέπουν αρμονία μεταξύ του Κοινωνικού και του Πολιτικού, βιωσιμότητα των θεσμών και εθνοκρατική σταθερότητα ή αστάθεια.

γ) Στη σημασία και στον ρόλο του έθνους, του εθνοκράτους και των εθνικών κοσμοθεωριών στην πλανητική εποχή. Πιο συγκεκριμένα, στις δυνατότητες εθνοκρατοκεντρικής διεθνούς διακυβέρνησης συμβατής με τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου και με τις κοσμοσυστημικές προϋποθέσεις σταθερότητας και ειρηνικών συναλλαγών.

δ) Στις τάσεις στο πεδίο των ηγεμονικών ανταγωνισμών υπό το πρίσμα της υλιστικής νοηματοδότησης της πολιτικής (με όρους ισχύος) ή αντίστροφα στην εμπέδωση νέων κοσμοσυστημικών αντιλήψεων εμποτισμένων στις παραδοχές των εθνικών κοσμοθεωριών, όπως τις περιγράψαμε πιο πάνω, οι οποίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αλλαγή κοσμοθεωρητικού παραδείγματος. Υπενθυμίζεται ότι η θέση που υιοθετούμε εδώ είναι πως η προβολή αδιέξοδων ηγεμονικών συγκρούσεων στον 21ο αιώνα οφείλεται στην κυριαρχία κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων αιώνων της μοντερνιστικής και μεταμοντερνιστικής νοηματοδότησης της πολιτικής με όρους ισχύος. Αντιστροφή αυτών των τάσεων μπορεί να προέλθει μόνο με κατίσχυση των εθνικών κοσμοθεωριών και την εμπέδωση ενός εθνοκρατοκεντρικού συστήματος, το οποίο θα καθίσταται ολοένα και πιο εδραίο με την ανάπτυξη αντιηγεμονικών συσπειρώσεων.

ε) Στη μετανεοτερική πορεία της διακρατικής συνεργασίας στο πλαίσιο της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με δεδομένο το γεγονός πως επικράτησε μια εθνοκρατοκεντρική δομή, όπου τα κράτη και οι διακυβερνητικοί θεσμοί είναι οι εντολείς και οι υπερεθνικοί θεσμοί οι εντολοδόχοι.

στ) Ακόμη, η γόνιμη αμφιπλευρικότητα των Κονδύλειων πορισμάτων επί αυτών και πολλών άλλων ζητημάτων επιτρέπει μία διευρυμένη εφαρμογή τους στην ερμηνεία της πολυσχιδούς διεθνούς πραγματικότητας επί ζητημάτων που ανακύπτουν καθημερινά. Επιτρέπει ριψοκίνδυνους, αλλά επιτρεπτούς στοχασμούς, που φωτίζουν κατεξουσιαστικές ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος. Το ίδιο ισχύει για την αντίστοιχη κατάδειξη του ανορθολογισμού των εξωπολιτικών εισροών, των θαμώνων των ιδεολογικοπολιτικών εκπαιδευτηρίων και τη θλιβερή επιστράτευσή τους στις εκάστοτε ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος.¹²⁴

ζ) Επιπλέον, το πιο πάνω πανίσχυρο και πραγματολογικά επαληθευμένο ερμηνευτικό σχήμα κυριολεκτικά κονιορτοποιεί στοχαστικά οτιδήποτε γράφεται γι’ αυτά τα ζητήματα στη διεθνή βιβλιογραφία. Για παράδειγμα, μετά την κονιορτοποίηση των «κριτικών», «θεσμικών» και άλλων μεταμοντερνιστών στο Το πολιτικό και ο άνθρωπος, δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κανείς σοβαρό στοχαστή να ασχολείται μαζί τους εκτός από το να εκφράσει τη δυσφορία του και την αγανάκτησή του για τα σφάλματα και τις ιδεολογικοπολιτικές επιστρατεύσεις.

η) Κυρίως, το Κονδύλειο ερμηνευτικό σχήμα διανοίγει πεδίο γόνιμου προβληματισμού όσον αφορά την εθνοκρατική δομή ως χώρο νομιμοποιημένης διανεμητικής δικαιοσύνης, για τους διεθνείς θεσμούς ως εξαρτημένες μεταβλητές της ισχύος (και ταυτόχρονα αναγκαίας προϋπόθεσης διακυβερνητικής συνεργασίας) και για τα ηγεμονικά κράτη ως πηγή αξιώσεων κατεξουσιαστικών διανεμητικών μηχανισμών πλανητικής εμβέλειας, που απαιτείται να αντιμετωπίζονται με αντιηγεμονικές συσπειρώσεις.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κονδύλης με αξιολογικά ελεύθερη ευθυκρισία και οξυδέρκεια στηλίτευσε τις πολύ διαδεδομένες προπαγανδιστικές αφέλειες, που γέννησαν οι αγαθοεργά μεταμφιεσμένες μεταψυχροπολεμικές ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος, τις οποίες πολλοί προσκύνησαν.¹²⁵

[…]

Μερικές συναφείς παρεμβάσεις

• «Εσχατολογικό ιδεολογικό δηλητήριο και πολιτική θεολογία versus Αριστοτελική πολιτική σκέψη» https://wp.me/p3OlPy-1Ku
• Εθνομηδενιστικές απογειώσεις: Η «Μπουμπουλίνα η … “ερωτιάρα”» και … η Ελληνική Επανάσταση https://wp.me/p3OqMa-1L6
• Ρήγας Βελεστινλής. «ΆΜΑ [να] ΦΥΓΟΥΝ ΟΙ ΤΥΡΑΝΝΟΙ»: Ελληνικότητα, φιλοπατρία, εθνική ανεξαρτησία, ελευθερία, δημοκρατία https://wp.me/p3OlPy-W4
• Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΡΟΚΑΝΙΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙ-ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΣΚΕΨΗΣ. Συμπεριλαμβάνει απόσπασμα από το «Κοσμοθεωρία των Εθνών»http://wp.me/p3OqMa-1ie
• Οι Έλληνες «μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί» (συνομιλία με τον Παναγιώτη Κονδύλη) https://wp.me/p3OqMa-1wE

• Προσανατολιστική πολιτική σκέψη Ομηρικών προδιαγραφών. Όμηρος, Θουκυδίδης, Αριστοτέλης, Καβάφης, Ιθάκη, Πατρίδα https://wp.me/p3OqMa-1qL

• ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΈΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΎ ΚΑΙ Η ΚΑΤΆΛΗΞΉ ΤΟΥ: ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ,ΤΟΚΟΓΛΥΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΩΝhttp://wp.me/p3OqMa-138
• ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΡΟΚΑΝΙΖΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΗΓΟΥΝ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΚΔΟΧΗ ΤΩΝ ΣΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΜΟΡΡΩΝ http://wp.me/p3OlPy-1kS
• ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ, ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ, ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ VERSUS ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ / ΙΣΧΥΡΕΣ… http://wp.me/p3OlPy-10O 
• Μοντερνισμός, το ιδεολογικό φαινόμενο και η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. http://wp.me/p3OlPy-Zv 
• ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΜΠΕΡΔΕΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΎ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-Vv 
• Προσανατολιστική πολιτική σκέψη Ομηρικών προδιαγραφών. Όμηρος, Θουκυδίδης, Αριστοτέλης, Καβάφης, Ιθάκη, Πατρίδα https://wp.me/p3OqMa-1qL
• Ο πολιτικός στοχασμός, οι κλασικοί, οι σύγχρονοι, το “ταξίδι” και ο Καβάφης https://wp.me/p3OqMa-1yz
• Εθνομηδενισμός, Μακεδονία, Ελληνοτουρκικά, Κυπριακό και η «Μπουμπουλίνα η … “ερωτιάρα”» https://wp.me/p3OqMa-1ys
• Η Εθνική Ανεξαρτησία ως η κοινή Κοσμοθεωρία όλων των Εθνών και η Ελληνική Επανάσταση του 1821 https://wp.me/p3OlPy-2db
• Εθνική Ανεξαρτησία / Συλλογική Ελευθερία: Η μόνη Κοσμοθεωρία όλων των Εθνών. «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ. ΤΙ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΑΤΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ;» https://wp.me/p3OqMa-1oP

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos

www.ifestos.edu.gr – info@ifestos.edu.gr  www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr

 Twitter https://twitter.com/ifestosedu

Linkedin https://www.linkedin.com/in/panayiotis-ifestos-0b9382131/

Instagram https://www.instagram.com/p.ifestos/

Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/

Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos

Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos

Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB

Διεθνής πολιτική 21ος  αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/

ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/

Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/

Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/

Φιλοπατρία, Δημοκρατία, Ελευθερία https://www.facebook.com/groups/philopatria/

Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/

Κονδύλης Παναγιώτης – https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/

Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/

Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/

Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/

Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/

Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/

«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos