Ο πυρηνικός ανταγωνισμός Ινδίας – Πακιστάν, ο ρόλος της Κίνας και οι φιλοδοξίες της Τουρκίας

Την ώρα που η παγκόσμια κοινότητα έχει στραμμένη την προσοχή της στις προσπάθειες που γίνονται για την υπογραφή μιας συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, το φάσμα της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων πλανιέται απειλητικό σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Το τελευταίο διάστημα στην ασταθή Νότια Ασία παρατηρείται κλιμάκωση της αντιπαλότητας μεταξύ των ισχυρότερων κρατών της περιοχής με στόχο τη στρατιωτική και πυρηνική υπεροχή. Πρωταγωνιστές αυτού του ιδιαίτερα ανησυχητικού αγώνα δρόμου για την απόκτηση ολοένα περισσότερων και πιο σύγχρονων πυρηνικών όπλων είναι το Πακιστάν και η Ινδία αλλά και η Κίνα η οποία, παρότι τεχνικά δεν ανήκει στη Νότια Ασία, συνορεύει με αμφότερες τις χώρες ανάμεσα στις οποίες εξακολουθεί να κυριαρχεί η εχθρότητα.

Ενδεικτική των πυρηνικών εντάσεων που επικρατούν στην περιοχή αποτελεί η στάση του Πακιστάν. Παρ’ όλο που μαστίζεται από οικονομική και πολιτική αστάθεια, επιδιώκει σταθερά και με αποφασιστικότητα να υπερκεράσει την Ινδία στη μάχη για τη στρατιωτική υπεροχή.
Εκτιμάται πως η χώρα διαθέτει ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα πυρηνικά οπλοστάσια στον κόσμο ενώ κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας τριπλασίασε τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών που έχει στη διάθεσή της. Η πυρηνική ισχύς εκλαμβάνεται από τους Πακιστανούς ως η ιδανική στρατιωτική και πολιτική στρατηγική για την αντιμετώπιση της επιρροής που ασκεί η Ινδία στην ευρύτερη περιοχή. Επίσημο στρατιωτικό δόγμα όσον αφορά τη χρήση πυρηνικών όπλων δεν υπάρχει αλλά επίσημες αναφορές κάνουν λόγο για «αυτοσυγκράτηση» και «αποτροπή».

Πρόσφατα πάντως η κυβέρνηση του Πακιστάν ενέκρινε την αγορά οκτώ υποβρυχίων από την Κίνα. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο αν τα υποβρύχια αυτά μπορούν να εξοπλιστούν με πυρηνικούς πυραύλους, αποτελεί γεγονός ότι η συγκεκριμένη συμφωνία πρόκειται να εντείνει τη μάχη για στρατιωτική κυριαρχία και στον αχανή Ινδικό Ωκεανό. Η Κίνα από την πλευρά της είναι ένας από τους κύριους προμηθευτές όπλων στο Πακιστάν. Αυτό που ενώνει τις δύο χώρες είναι η μεγάλη αμοιβαία καχυποψία για τις προθέσεις της Ινδίας.

Διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν πως η αντιπαλότητα μεταξύ της Ινδίας και του Πακιστάν δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υποτιμάται καθώς κατά το παρελθόν κατέληξε αρκετές φορές – το 1947, το 1965 και το 1971 – σε πόλεμο. Κάτοχος περισσότερων από 100 πυρηνικών κεφαλών, η Ινδία εξακολουθεί να διευρύνει το πυρηνικό πρόγραμμά της με πιο αργούς, ωστόσο, ρυθμούς από το Πακιστάν. Πρόσφατα ο πρωθυπουργός της χώρας Ναρέντρα Μόντι επιβεβαίωσε πως ο κύριος λόγος ανάπτυξης του πυρηνικού οπλοστασίου της Ινδίας είναι η ασφάλεια της χώρας. Πέρα από τις παραδοσιακά στενές σχέσεις ανάμεσα στην Κίνα και στο Πακιστάν, ιδιαίτερη ανησυχία στους Ινδούς προκαλεί και η αδιαμφισβήτητη στρατιωτική υπεροχή της χώρας του δράκου η οποία εκτιμάται πως έχει στη διάθεσή της περίπου 250 πυρηνικές κεφαλές. Και στην περίπτωση της Κίνας η διεύρυνση του πυρηνικού οπλοστασίου συνεχίζεται για αποκλειστικά αμυντικούς σκοπούς.

Παρότι το 90% των πυρηνικών όπλων όλου του κόσμου εξακολουθεί να βρίσκεται στα χέρια των ΗΠΑ και της Ρωσίας, η κατάσταση που επικρατεί στη Νότια Ασία αποτελεί μια ολοένα εντεινόμενη ανησυχία την οποία αργά ή γρήγορα η διεθνής κοινότητα θα κληθεί να αντιμετωπίσει.

Επειτα από προσπάθειες πολλών ετών και παρά τις έντονες αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων, η Τουρκία ξεκίνησε την Τρίτη την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ακούγιου, στην επαρχία Μερσίνα, απέναντι από τις ακτές της Κύπρου. Το εκτιμώμενο κόστος του έργου ξεπερνά τα 20 δισ. δολάρια ενώ ο πυρηνικός σταθμός αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2020. Αποσκοπώντας να μειώσει την ενεργειακή εξάρτησή της από το Ιράν και τη Ρωσία, η κυβέρνηση της Αγκυρας εκπόνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα το οποίο προβλέπει την κατασκευή δύο ακόμη πυρηνικών σταθμών ηλεκτρικής ενέργειας ως το 2030. «Δεν υπάρχει εξέλιξη σε μια χώρα χωρίς πυρηνική ενέργεια. Μια Τουρκία που αναπτύσσεται δεν μπορεί να απαρνηθεί την ενέργεια αυτήν» δήλωσε ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Τανέρ Γιλντίζ.

ΒΗΜΑ