Υπάρχει απαγόρευση από συγκεκριμένο κανόνα του διεθνούς δικαίου σύμφωνα με τον οποίο μπορεί ένα κράτος που χρωστάει, όπως εν προκειμένω η Ελλάδα, να μην πληρώσει τις δόσεις που λήγουν, βάζοντας ως προτεραιότητα την πληρωμή μισθών και συντάξεων; Μια τέτοια εξέλιξη δεν θα χαρακτηριστεί από τους δανειστές και τις αγορές πιστωτικό γεγονός, που θα σημαίνει χρεοκοπία για το κράτος;
Το διεθνές δίκαιο, που διέπει τις σχέσεις όλων των κρατών του πλανήτη, περιέχει μια σειρά κανόνων που απαγορεύουν την εκπλήρωση δανειακών ή άλλων υποχρεώσεων, εφόσον με την πράξη εκπλήρωσης θίγεται η εθνική κυριαρχία και τα δικαιώματα του ανθρώπου. Σ’ αυτή την περίπτωση αποτελεί δικαίωμα του κράτους να προβεί σε στάση πληρωμών εξόφλησης του δανείου. Η πιο κατάφωρη περίπτωση αντίδρασης κάθε κράτους είναι η ταμειακή αδυναμία να καταβάλει μισθούς και συντάξεις, δεδομένου ότι οι απολαβές αυτές αποτελούν δικαίωμα του ανθρώπου.
Επιπλέον, δε, ο εξαναγκασμός να καταβάλει το οφειλόμενο δάνειο απειλεί άμεσα βασικές ανάγκες αξιοπρεπούς διαβίωσης του ανθρώπου, που αποτελεί θεμελιώδη εγγύηση του διεθνούς δικαίου, του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των Συνταγμάτων των κρατών-μελών του ΟΗΕ. Γι’ αυτό τέτοια αξίωση δεν πρόκειται να διατυπώσουν ποτέ οι δανειστές. Εάν, παρ’ όλα αυτά, επιμείνουν, η κυβέρνηση έχει υποχρέωση να μην πληρώσει τις οφειλόμενες δόσεις και να ζητήσει πόρισμα λογιστικού ελέγχου για διαγραφή του μέρους του χρέους, που είναι επαχθές για τον λαό της χώρας. Η στάση πληρωμών είναι νόμιμη πράξη και δεν οδηγεί σε χρεοκοπία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ούτε οδηγεί σε λήψη νόμιμων αναγκαστικών μέτρων εις βάρος της. Όσα λέγονται είναι εγκληματική παραπλάνηση του λαού.Έστω και αν δεν έχει καμία «ποινική» επίπτωση από τους δανειστές, το κράτος, η Ελλάδα για να μιλήσουμε με ονόματα, έχει την οικονομική δυνατότητα να συνεχίσει να λειτουργεί, να καλύπτει τις ανάγκες σε βασικά αγαθά, όπως φάρμακα, καύσιμα κ.λπ.; Θα μπορεί να παραμείνει εντός ευρώ; Και αν ναι, θα αντέξει ο λαός στα δεσμά και τους ασφυκτικούς όρους που θα επιβάλουν η ΕΕ, η Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Άλλη διέξοδο βλέπετε και ποια; Η κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός, ποιες επιλογές έχουν στον δύσκολο ορίζοντα στον οποίο βρίσκεται η χώρα μας; Οικονομικές, πολιτικές και ποιες;
Η απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα είναι μία: Η κυβέρνηση έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να κάνει αυτό που πρέπει να κάνει μια χώρα όταν βρίσκεται κάτω από πολεμική επίθεση του εχθρού: Να ζητήσει διεθνή βοήθεια από τους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους υπάγεται (ΕΕ, ΟΗΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης) και από άλλες μεγάλες χώρες. Χρειάζεται πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Η Ευρώπη είναι μονόδρομος μόνο για ισότιμα μέλη και όχι για υπόδουλα, όπως στη δεκαετία του 1930.
Επιπλέον, η Ελλάδα μπορεί να προβεί σε έκτακτα μέτρα στο εσωτερικό, που θα είναι νόμιμα και που θα συμβάλουν στην προστασία της εθνικής κυριαρχίας και των δικαιωμάτων των πολιτών, όπως γίνεται σε κάθε περίπτωση σοβαρής απειλής. Η βασική υποχρέωση της πολιτικής ηγεσίας είναι η άσκηση πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής για την αντιμετώπιση της κρίσης. Οι δανειστές τα ξέρουν αυτά, όπως ξέρουν και τι θα σημαίνει μια διάσπαση της πολιτικής και οικονομικής συνοχής της Ευρώπης.Είναι το ισχυρότερο όπλο μας
Τι εκτιμάτε ότι θα προκύψει από τις εργασίες της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος, η οποία συστήθηκε από τη Βουλή; Τι θα προσφέρει ένα αποτέλεσμα, π.χ., ότι είναι ληστρική, τοκογλυφική η διόγκωση του χρέους σε σχέση με τα χρήματα που πήρε η χώρα μας; Τι θα αλλάξει στη σημερινή κατάσταση που ζούμε;Η σύσταση της Επιτροπής από την πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων είναι μια ιστορικής σημασίας πρωτοβουλία. Ο έλεγχος της νομιμότητας και του κύρους του δανεισμού ως προς την εγκυρότητα των συμφωνιών, των όρων και του ύψους του δανείου σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο (ΟΗΕ και Συμβουλίου της Ευρώπης), το δίκαιο των Συνθηκών της ΕΕ και του Συντάγματος αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση κάθε κράτους, που προκύπτει από όλα αυτά τα επίπεδα του ιεραρχικά υπερκείμενου δικαίου. Και η βασική σύμβαση δανεισμού του 2010 προέβλεπε τη δυνατότητα των δανειστών και του οφειλέτη να προσφύγουν για τον έλεγχο αυτό στο Δικαστήριο της ΕΕ. Αυτό δεν έγινε ποτέ – ούτε, βεβαίως, από τις υπεύθυνες ελληνικές κυβερνήσεις. Η προσφορά τέτοιου ελέγχου είναι καθοριστικής σημασίας και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Η αποκάλυψη της τόσο εκτεταμένης παραβίασης των αρχών της δημοκρατικής νομιμότητας, των εγγυήσεων της εθνικής μας κυριαρχίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου από τον εξαναγκασμό, από τους όρους και με το ύψος του δανεισμού αποτελεί το ισχυρότερο όπλο της Ελλάδας. Την αποκάλυψη αυτή δεν μπορεί να την αντέξει η Ευρώπη και οι Συνθήκες της ΕΕ ώστε να συνεχίσουν να την υποστηρίζουν ορισμένες κυβερνήσεις της. Η οποιαδήποτε νέα συμφωνία δεν μπορεί να περιλαμβάνει αυτές τις παραβιάσεις της διεθνούς και της ευρωπαϊκής νομιμότητας. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να σταθεί πια, αν η νέα συμφωνία περιέχει αυτές τις παραβιάσεις των θεμελιωδών αρχών. Πρέπει, σίγουρα, να είναι σαφές και για τις δύο πλευρές ότι όλες οι διαπραγματεύσεις και συμφωνίες προϋποθέτουν, για το κύρος τους, να είναι σύμφωνες με τις παραπάνω αρχές νομιμότητας.
Πρωτοφανείς οι όροι δανεισμού
Έχοντας ζήσει τον Ανδρέα Παπανδρέου ως ένας από τους πιο στενούς του συνεργάτες (διευθυντής του νομικού γραφείου του), πώς θα αντιδρούσε, τι θα έκανε;
Τι εκτιμάτε ότι θα προκύψει από τις εργασίες της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος, η οποία συστήθηκε από τη Βουλή; Τι θα προσφέρει ένα αποτέλεσμα, π.χ., ότι είναι ληστρική, τοκογλυφική η διόγκωση του χρέους σε σχέση με τα χρήματα που πήρε η χώρα μας; Τι θα αλλάξει στη σημερινή κατάσταση που ζούμε;Η σύσταση της Επιτροπής από την πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων είναι μια ιστορικής σημασίας πρωτοβουλία. Ο έλεγχος της νομιμότητας και του κύρους του δανεισμού ως προς την εγκυρότητα των συμφωνιών, των όρων και του ύψους του δανείου σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο (ΟΗΕ και Συμβουλίου της Ευρώπης), το δίκαιο των Συνθηκών της ΕΕ και του Συντάγματος αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση κάθε κράτους, που προκύπτει από όλα αυτά τα επίπεδα του ιεραρχικά υπερκείμενου δικαίου. Και η βασική σύμβαση δανεισμού του 2010 προέβλεπε τη δυνατότητα των δανειστών και του οφειλέτη να προσφύγουν για τον έλεγχο αυτό στο Δικαστήριο της ΕΕ. Αυτό δεν έγινε ποτέ – ούτε, βεβαίως, από τις υπεύθυνες ελληνικές κυβερνήσεις. Η προσφορά τέτοιου ελέγχου είναι καθοριστικής σημασίας και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Η αποκάλυψη της τόσο εκτεταμένης παραβίασης των αρχών της δημοκρατικής νομιμότητας, των εγγυήσεων της εθνικής μας κυριαρχίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου από τον εξαναγκασμό, από τους όρους και με το ύψος του δανεισμού αποτελεί το ισχυρότερο όπλο της Ελλάδας. Την αποκάλυψη αυτή δεν μπορεί να την αντέξει η Ευρώπη και οι Συνθήκες της ΕΕ ώστε να συνεχίσουν να την υποστηρίζουν ορισμένες κυβερνήσεις της. Η οποιαδήποτε νέα συμφωνία δεν μπορεί να περιλαμβάνει αυτές τις παραβιάσεις της διεθνούς και της ευρωπαϊκής νομιμότητας. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να σταθεί πια, αν η νέα συμφωνία περιέχει αυτές τις παραβιάσεις των θεμελιωδών αρχών. Πρέπει, σίγουρα, να είναι σαφές και για τις δύο πλευρές ότι όλες οι διαπραγματεύσεις και συμφωνίες προϋποθέτουν, για το κύρος τους, να είναι σύμφωνες με τις παραπάνω αρχές νομιμότητας.
Πρωτοφανείς οι όροι δανεισμού
Έχοντας ζήσει τον Ανδρέα Παπανδρέου ως ένας από τους πιο στενούς του συνεργάτες (διευθυντής του νομικού γραφείου του), πώς θα αντιδρούσε, τι θα έκανε;
Επανειλημμένα έχω δηλώσει την εκτίμησή μου ότι ούτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ούτε ο Ανδρέας Παπανδρέου, ούτε κανένας από τους μεγάλους πολιτικούς μας ηγέτες του απώτερου παρελθόντος (όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Γεώργιος Παπανδρέου, Ηλιού, Σβώλος κ.ά.) θα δεχόταν του όρους δανεισμού της Ελλάδας από τον Μάιο του 2010 μέχρι σήμερα – οι οποίοι, άλλωστε, είναι διεθνώς πρωτοφανείς.
Εσείς προσωπικά βλέπετε φως, είστε αισιόδοξος, οι επιλογές του Τσίπρα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση;
Από τις διαπραγματεύσεις μέχρι σήμερα, αν κανείς γνωρίζει πώς γίνονται τέτοιες διαπραγματεύσεις, τίποτε το συγκεκριμένο δεν προκύπτει, το οποίο να δημιουργεί βέβαιες ανησυχίες. Ιδιαίτερα παράδοξο είναι το γεγονός ότι δεν έχει ποτέ ρητά και με σαφήνεια αναφερθεί η τήρηση της νομιμότητας στη νέα συμφωνία, ώστε να μη μείνει υπόδουλη η Ελλάδα με τα παράνομα δεσμά που δεσμεύουν κάθε δυνατότητα ύπαρξης και ανάπτυξής της. Ωστόσο, μπορεί αυτό να είναι και διαπραγματευτικό «τερτίπι». Πάντως, η νομιμότητα προϋποτίθεται και από το Σύνταγμα και από το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο.Αναμφίβολα, όλοι πρέπει να παρακολουθούμε με ανησυχία αλλά και με αναμονή μέχρι να υπογραφεί η τελική συμφωνία. Η κριτική που ασκείται από την αντιπολίτευση και τα μεγάλα έντυπα και τηλεοπτικά ΜΜΕ δεν είναι εποικοδομητική για τα διαπραγματευτικά συμφέροντα της Ελλάδας. Βοηθάει με απαράδεκτο τρόπο τη διαπραγματευτική δύναμη των δανειστών!
Να χρησιμοποιηθούν οι υγιείς δυνάμεις γνώσης και εμπειρίας
Πώς κρίνετε τις 100 μέρες ζωής της κυβέρνησης; Σε ποιες αποφάσεις της θα λέγατε «ναι» και σε ποιες «όχι»;
Να χρησιμοποιηθούν οι υγιείς δυνάμεις γνώσης και εμπειρίας
Πώς κρίνετε τις 100 μέρες ζωής της κυβέρνησης; Σε ποιες αποφάσεις της θα λέγατε «ναι» και σε ποιες «όχι»;
Βεβαίως είναι τουλάχιστον απαράδεκτο να ασκείται από τους υποστηρικτές της πενταετούς πολιτικής των δανειστών και του καθεστώτος δανεισμού κριτική σε κυβέρνηση τεσσάρων μηνών γιατί δεν αποκατέστησε τις τεράστιες ζημίες που επί πέντε χρόνια προκαλούσε η πολιτική εκείνη στο σώμα της Ελλάδας και του ελληνικού λαού. Τις συνέπειες της πολιτικής εκείνης θα πληρώνει η χώρα μας και ο λαός μας επί δεκαετίες. Το μεγάλο καλό της νέας πολιτικής είναι το μεγάλο «όχι» στη συνέχιση της πολιτικής των τελευταίων πέντε χρόνων. Το αποτέλεσμα, πάντως, θα το δούμε στο τέλος των διαπραγματεύσεων, όταν «πέσουν» ή δεν «πέσουν» οι υπογραφές.Όσον αφορά την εσωτερική διακυβέρνηση, είναι κατανοητό ότι το κόμμα, με μια δύσκολη και συχνά μη εκσυγχρονισμένη ιδεολογική σκέψη ορισμένων μελών του, έχει και θα έχει δυσκολίες να κυβερνήσει αποτελεσματικά ένα αστικό κράτος με διαλυμένο κρατικό μηχανισμό. Εδώ θα φανεί η ικανότητα της ηγεσίας να χρησιμοποιήσει σωστά τις υγιείς δυνάμεις γνώσης και εμπειρίας που διαθέτει η Ελλάδα.