Μετά από κοντά μια δεκαετία επίσκεψη στις Βρυξέλλες για διάλεξη στο Ευρωκοινοβούλιο [THE CYPRUS ISSUE: SLIDING ON A KNIFE-EDGE”, European Parliament, conference 31.1.2017 (it includes the report on “International and European law” in four languages) http://wp.me/p3OqMa-1kT] για το Κυπριακό ζήτημα. Ζήτημα κρίσιμο για την περιοχή μας αλλά και για την ίδια την ΕΕ η στάση της οποίας καταμαρτυρεί τον ανυπόστατο πολιτικό και στρατηγικό χαρακτήρα της. Η περίπτωση αυτή δείχνει πως δεν υπάρχουν αντανακλαστικά και είναι τόσες πολλές οι διαιρέσεις που κανείς εκεί δεν αξιώνει την εφαρμογή του acquis communataire που αφορά την επιβίωση ενός κράτους-μέλους αλλά και την ασφάλεια της Ευρώπης.
Πανταχόθεν γυαλί, πλέον. Πολύ γυαλί στις Βρυξέλλες. Γυάλινος κόσμος αντιφατικός και αντιθετικός σε βαθμό που θυμίζει την επώνυμη μελωδία του Στέλιου Καζαντζίδη. Όλη αυτή η επέκταση των γυάλινων κατασκευών, επιπλέον, μου θύμισε και μια από τις πιο παραπεμπόμενες φράσεις ενός από τα πορίσματα του βιβλίου «Nuclear Strategy and European Security Dilemmas» (1988). Πριν από ακριβώς 29 χρόνια. Διόλου τυχαία παραπέμπεται ολοένα και περισσότερο καθότι η ανάλυση και τα πορίσματα καθίστανται ολοένα και περισσότερο επίκαιρα:
«Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στους τομείς του εμπορίου και της οικονομίας, καθώς επίσης και νομικό κεκτημένο, είναι επισφαλή, επειδή εκκολάφθηκαν, επιβίωσαν κα διαιωνίστηκαν μέσα στο γυάλινο στρατηγικό θερμοκήπιο (glass house) που δημιούργησε και διαιώνισε η στρατηγική κάλυψη των ΗΠΑ».
Τα ίδια ή παρόμοια πορίσματα και σε πολλά άλλα κείμενα στα Αγγλικά και Ελληνικά συμπεριλαμβανομένων και πολλών μονογραφιών για τα ευρωστρατηγικά ζητήματα στην Ελληνική γλώσσα. «Αιρετικά» κείμενα με κάθε κριτήριο, τα οποία μέσα μια απέραντη ιδεαλιστική βιβλιογραφική οχλοκρατία, προσπαθούσαμε όπως και μερικοί ακόμη να αναλύσουν τους προσανατολισμούς στα πεδία τόσο της στρατηγικής όσο και της ολοκλήρωσης. Εάν επανέρχομαι εδώ σε αυτά είναι γιατί σημαντικά γεγονότα στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα που σχετίζονται άμεσα με αυτές τις αναλύσεις, αφορούν ζωτικά την χώρα μας. Τόσο την εθνική στρατηγική της Ελλάδας –αν μπορεί να υπάρξει πια– όσο και την διάγνωση των αιτίων των βαθύτατων προβλημάτων τους νεοελληνικού κράτους. Όπως και στην συμβατική ιατρική, στην ιατρική της διεθνούς πολιτικής, χωρίς σωστή διάγνωση των αιτίων και χωρίς σωστή θεραπεία δεν υπάρχει ίαση.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μέσα στο προαναφερθέν «στρατηγικό θερμοκήπιο των ΗΠΑ» επιτεύχθηκαν δύο κεκτημένα, ασυνήθιστα για τις διακρατικές σχέσεις: Πρώτον, μια εκτεταμένη συνεργασία στα οικονομικά πεδία. Δεύτερον, ένα εκτεταμένο σύστημα νομικών και εν γένει κανονιστικών ρυθμίσεων το acquis communataire. Επισφαλές, όμως. Δεσμευτικών ρυθμίσεων σε βαθμό που δεν συναντάται σε κανένα άλλο πεδίο των διακρατικών σχέσεων.
Το 1989-1992, πολλοί υποστηρίξαμε ότι με καθαρά όρους διεθνούς πολιτικής αυτό είναι τόσο σημαντικό ούτως ώστε θα πρέπει να διαφυλαχθεί από ιδεαλιστικά άλματα που θα έθεταν το εγχείρημα μέσα σε κενό αέρος εν μέσω αντιθέσεων και αντιφάσεων. Καθότι περιθώριο για Ένωση δεν υπήρξε ποτέ. Στην Ευρώπη είχαμε, έχουμε και θα έχουμε κυρίαρχα κράτη. Το ζητούμενο ήταν πάντα πως θα συνεργαστούν για να μην συγκρουστούν όχι το πώς θα ισοπεδωθούν μέσα από μια ωφελιμιστική και χρησιμοθηρική οικονομική ανθρωπολογία που θα αποδυνάμωνε την δύναμη των μελών, δηλαδή την εθνική τους υπόσταση και τις εθνικές τους παραδόσεις. Σε αυτό, σημειώνω, αντιστάθηκε ο πρόεδρος Ντε Γκολ.
Εν τούτοις, οι αποφάσεις της περιόδου 1989-92 κινήθηκαν πάνω στην ιδεαλιστική πεπατημένη για ουτοπικούς άνευρους, άχρωμους και γραμμικά κινούμενους «λαούς» τα μέλη των οποίων θα ήταν ωφελιμιστικά κινούμενοι και τίποτα άλλο. Το αποτέλεσμα είναι ότι μετά τον Ψυχρό Πόλεμο ολοένα και περισσότερο όχι μόνο τα στρατηγικά ζητήματα της Ευρώπης φανερώνουν το πόσο ευάλωτο ήταν το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αλλά και το πόσο οι οικονομικές αποφάσεις αποδεικνύονται μοιραίες.
Το πόσο επίσης το εγχείρημα της ολοκλήρωσης είναι εξαρτημένη μεταβλητή στις Ευρωατλαντικές σχέσεις και στις στρατηγικές των μεγάλων Ευρωπαϊκών δυνάμεων [βλ. παρεμβαλλόμενη διαφάνεια των διαμορφωτικών μεταβλητών]. Ακόμη περισσότερο, αποδεικνύεται ολοένα και περισσότερο το πόσο ουτοπικό και επικίνδυνο είναι να μιλά κάποιος διεθνιστικά, υποστηρίζοντας –ενίοτε μάλιστα με ευκολία που εκπλήττει– την δημιουργία δηλαδή ενός ανθρωπολογικά εξομοιωτικού και πολιτικά εξισωτικού υπερεθνικού συστήματος.
Δεν χρειάζεται να επεκταθώ για να εξηγήσω τι συνέβαινε εδώ στην Ελλάδα όταν σε δημοσιεύσεις αναλύαμε αυτές τις αλήθειες. Έθιγαν σίγουρα ένα μεγάλο όχλο πολιτικών, φορέων επιστημονικών τίτλων και παρασίτων των κονδυλίων που καθόταν πάνω στο υψηλό βουνό των ψευδαισθήσεών τους. Φοβόντουσαν πως θα χάσουν τα προνόμιά τους ή πως δεν θα μπορούν να παραμυθιάζουν την Ελληνική κοινωνία με το να κατέχουν θέσεις ευθύνης και εξουσίας που δεν τους αξίζουν. Αρκετές κάσες δημοσιευμάτων του είδους «δολοφονία χαρακτήρα» δείχνουν πόσο άδικα επιθετικοί και αδίστακτοι μπορούν να είναι μερικοί ατομιστές ιδιώτες. Ταυτόχρονα, η μαζική ισχύς αυτού του όχλου των κάθε είδους κονδυλοφόρων κατόρθωσε να παραμυθιάσει την Ελληνική κοινωνία και να ακυρώσει τις ευκαιρίες αποκόμισης οφέλους στις διεθνείς συμμετοχές της Ελλάδας, στην συνέχεια δε, αρχές της δεκαετίας του 2000 να κάνει το μοιραίο άλμα μέσα σε ένα πεδίο αθέσπιστης νομισματικής ισχύος που ήταν και συνεχίζει να είναι η ΟΝΕ.
Επανερχόμενος στο βιβλίο «Nuclear Strategy and European Security Dilemmas» (1988) μαζί και σε μια δεύτερη εκτενή μονογραφία ένα χρόνο πριν, το «European Political Cooperation» (1987), αμφότερα εδραίωσαν ένα σιδερένιο, εκτιμάται από πολλούς, πόρισμα βαθύτατων προεκτάσεων για την Ελλάδα και κάθε άλλο κράτος-μέλος. Πόρισμα που περιγράφει και ερμηνεύει την θεμελιώδη δομή και φυσιογνωμία του εγχειρήματος της ολοκλήρωσης. Ακριβώς, μια ακόμη βαθύτατων προεκτάσεων θέση που συνδεόταν με το προαναφερθέν «στρατηγικό θερμοκήπιο» είναι η εξής: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΟΚ τότε) μέσα σε αυτό το θερμοκήπιο είναι ένας νομικός γίγαντας και ταυτόχρονα ένας πολιτικός και στρατηγικός νάνος». στην βάση αυτού το πορίσματος υποστηρίχθηκε ότι πρέπει να γίνουν συγκεκριμένοι στρατηγικοί προσανατολισμοί του νεοελληνικού κράτους.
Ένα τέτοιο πόρισμα στον βαθμό που είναι σωστό είναι βαθύτατων προεκτάσεων για ένα κράτος μέλος ή ένα υποψήφιο μέλος. Έτσι, πριν επιστρέψω στην Ελλάδα το 198990 και ολοένα συχνότερα στην συνέχεια όταν εντάχθηκα σε Ελληνικό πανεπιστήμιο, με αναλύσεις που τελικά απαριθμούν εκατοντάδες δημοσιεύσεις στα Ελλαδικά και Κυπριακά μέσα, σε άρθρα, σε δοκίμια και σε ένα βιβλίο που αντέκρουε θέσεις κάποιου ιδρύματος που φέρει το όνομα Ελιαμέπ, υποστηρίζαμε δύο προσανατολισμούς στρατηγικής.
ΠΡΩΤΟΝ, επειδή ακριβώς η ΕΟΚ που το 1992 ονομάστηκε ΕΕ είναι στρατηγικός και πολιτικός νάνος αλλά νομικός γίγαντας, η Ελλάδα ως πλήρες μέλος είχε όλες τις δυνατότητες να εκμεταλλευτεί με σοβαρότητα την πρακτική των συναινετικών / ομόφωνων αποφάσεων (Συμβιβασμός του Λουξεμβούργου του 1966 που καθιέρωσε και μετά εδραίωσε αυτή την πρακτική) και να επιτυγχάνει, έτσι, το μέγιστο όφελος για τα εθνικά της συμφέροντα.
Ακόμη πιο σημαντικό αντικρούοντας τις μαζικά εκφερόμενες ξενέρωτες (κυριολεκτικά ξενέρωτες, δηλαδή έξω από κάθε πραγματικότητα και αγράμματες ως προς το τι είναι ΕΕ), υποστηρίζαμε ότι η διακρατική ισοτιμία που ενσαρκώνεται στην προσέγγιση των συναινετικών / ομόφωνων αποφάσεων είναι και η μόνη «κοσμοθεωρία» της ΕΕ.
Σε μια χώρα όπου τα πολιτικά ελίτ και οι φορείς επιστημονικών τίτλων περπατούσαν σε διεθνιστικά και κοσμοπολίτικα σύννεφα μια τέτοια θέση έθιγε ευαίσθητες χορδές. Ακύρωνε το «όραμά» τους με πλειοψηφικές αποφάσεις που θα βίαζε το κοινωνικό γίγνεσθαι και θα κατασκεύαζε ανθρώπους των ουτοπικών φαντασιώσεών τους. Να προκληθεί δηλαδή μια οικονομικά κατασκευασμένη ανθρωπολογική εξομοίωση των κοινωνιών της Ευρώπης που θα επέφεραν Δαρβίνοι της οικονομικής σκέψης, τεχνοκράτες και ιδεοληπτικοί διανοούμενοι. Αυτό δηλαδή που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα να ραγίζει ή και να εκθεμελιώνεται όχι μόνο ο γυάλινος πύργος των μετά-εθνικών υπερεθνικών φαντασιώσεών τους αλλά και τα κεκτημένα της συνεργασίας που επιτεύχθηκε όπως είπαμε μέσα στο «στρατηγικό θερμοκήπιο» λόγω Αμερικανικής στρατηγικής κάλυψης.
Η κοινή κοσμοθεωρία στην οποία προαναφερθήκαμε δεν είναι κάποια ιδεαλιστική υπερεθνική / διεθνιστική / κοσμοπολίτικη «κοσμοθεωρία» αλλά μια εμπράγματη καθιέρωση όχι μόνο της ισοτιμίας αλλά και της ισότητας μεταξύ κρατών διαφορετικού μεγέθους, διαφορετικής ισχύος και διαφορετικών δυνατοτήτων. Την δρομολόγησε ο Πρόεδρος Ντε Γκολ το 1966 και αποτέλεσε πρακτική έκτοτε και σε κάποιο βαθμό μέχρι και σήμερα. Αυτό βασικά πλήττεται δραστικά τα τελευταία χρόνια και η βιωσιμότητα του εγχειρήματος είναι πλέον κάτι λιγότερο από βεβαία.
Παρενθετικά λέμε σε πολλές άλλες αναλύσεις, ότι δηλαδή όσο επιβιώνει η ΕΕ θα ισχύει το ίδιο σκεπτικό. Εξ ου και η αντίθεση σε άλματα στο κενό που ροκάνισαν το εγχείρημα και το έθεσαν σε τροχιά η οποία αναιρεί την ισοτιμία, εδραιώνει την αρχή της αυτοβοήθειας (αντί της αλληλεγγύης) και προκαλεί άνιση ανάπτυξη η οποία για κάθε διεθνολόγο που σέβεται τους αναγνώστες του δεν μπορεί παρά να επισημάνει πως αποτελεί το κύριο αίτιο διακρατικών διενέξεων και πολέμου. Το μεγαλύτερο άλμα στο κενό είναι η ΟΝΕ [βλ. τις προειδοποιήσεις: ΟΝΕ: Ο μηχανισμός της καταστροφής και έγκαιρες προειδοποιήσεις http://wp.me/p3OlPy-CS]
Η έλευση της κρίσης δεν θεράπευσε τις στρεβλές και γνωστικά ελλειμματικές θεωρήσεις της ΕΕ. Συντομογραφικά λέμε –και είναι ο κύριος λόγος υπενθύμισης κάποιων πραγμάτων εδώ– ότι οι Έλληνες κυριολεκτικά αυτοκτόνησαν γιατί μετά την κρίση του 2009 αντί οι αντιπρόσωποί τους να διαπραγματευτούν ως κυρίαρχο κράτος στην βάση του εθνικού συμφέροντος και με κύρια κριτήρια την επιβίωση και κύριο κριτήριο το γεγονός πως ισχύει η αρχή της αυτοβοήθειας, σύρθηκαν στην Άβυσσο των μνημονίων.
Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ που επιμέναμε είναι η τριπλή στρατηγική. Ότι δηλαδή το γεωπολιτικό βάρος της Ελλάδας και μάλιστα ως πλήρους κράτους μέλους της ΕΕ και των δυτικών συμμαχιών, έγκειται αφενός στην διασφάλιση των μέσων και του υποστηρικτικού φρονήματος που στηρίζουν μια εθνική αποτρεπτική στρατηγική που εδραιώνει την Ελλάδα ως σημαντικό περιφερειακό παράγοντα και συνομιλητή των μεγάλων δυνάμεων και αφετέρου την αναίρεση του ανάλγητου, ανάποδου και επικίνδυνου δόγματος του «μεγάλου» ηγετίσκου της μεταπολίτευσης, ο οποίος εκτός από το «ανήκουμε εκεί και εδώ» (και όχι συμμετέχουμε ως ισότιμο κράτος στους δυτικούς οργανισμούς) πως δήθεν «η Κύπρος είναι μακριά».
Ενώ οι πλείστοι διάδοχοί του «μεγάλου ηγετίσκου» που ξεστόμισε ένα τόσο ανορθολογικό δόγμα έκτοτε το τήρησαν με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η δυνατότητα τερματισμού των τετελεσμένων, ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1983 διακήρυξε πως προέλαση του Τουρκικού στρατού στην Κύπρο θα ήτανε αιτία πολέμου. Όταν προς το τέλος της δεκαετίας επανήλθαμε στην Ελλάδα στον ίδιο αλλά στην συνέχεια όταν στον αείμνηστο Γεράσιμο Αρσένη, εξηγήσαμε την σημασία της αμυντικής σύζευξης Ελλάδας-Κύπρου. Για μια σειρά λόγω μεταξύ των οποίων ότι το casus belli σημαίνει ότι αν δεν είσαι αξιόπιστος ενδέχεται να πέσεις θύμα πρώτης επίθεσης από τον επίδοξο αναθεωρητή του status quo.
Δύο δοκίμια που είναι αναρτημένα όπως και μερικά άλλα σε δοκίμια και βιβλία, αναπτύσσουν αυτές τις πτυχές και το τι τελικά κάναμε. Τα παραθέτω: Είναι το «Ελληνική Εθνική Στρατηγική: Η τριπλή στρατηγική. Έννοια σκοποί προϋποθέσεις επιτυχούς εκπλήρωσης: η περίπτωση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Κύπρου» http://wp.me/p3OlPy-Ff και το «In Memoriam Γιάννου Κρανιδιώτη. Ειρηνική επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών και ο Γιάννος Κρανιδιώτης» http://wp.me/p3OlPy-I2. Συνοπτικά αναφέρουμε πως τα τρία σκέλη της στρατηγικής που προτάθηκε ήταν α) ισχυρή άμυνα στο κεντρικό μέτωπο της Θράκης και του Αιγαίου, β) ακύρωση του τουρκικού στρατιωτικού εκβιασμού στην Κύπρο που παγίδευε στρατηγικά την Ελλάδα με ένα ενιαίο αμυντικό χώρο και γ) ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ αφενός για να ενισχυθούμε διπλωματικά έναντι της Τουρκίας και αφετέρου να ενισχύσει την διεθνοπολιτική υπόσταση της ΚΔ. Μια τέτοια ισορροπία θα επέτρεπε και ουσιαστικές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία με σκοπό την βιώσιμη διέξοδο στην Κύπρο και συμφωνίες που θα σταθεροποιούσαν την περιφέρειά μας.
Μερικά μέλη της πολιτικής ηγεσίας πείστηκαν να εφαρμόσουν μια νέα στρατηγική σύζευξης Κύπρου και Ελλάδας (ο Ενιαίος Αμυντικός Χώρος). Δεν είναι του παρόντος να επεκταθώ και οι σύνδεσμοι που μόλις ανέφερα αναλύουν τα αίτια τους διαχρονικούς μέχρι και τις μέρες μας και ανασταλτικούς παράγοντες που εμποδίζουν την ανάπτυξη μιας εθνικής Ελληνικής στρατηγικής. Το «ίδρυμα» πάντως που καταπολέμησε με ένταση και τα τρία σκέλη της στρατηγικής αυτής όπως και πολλά άλλα που κάποιοι υποστηρίζαμε, είναι ακόμη εκεί και «μιλά» …. Κάνει και συνέδρια. ….
Κλείνω λέγοντας ότι ενώ η ΕΕ, οι σχέσεις Ευρώπης – ΗΠΑ και οι στρατηγικές εξελίξεις ευρύτερα είναι καταιγιστικές, τρεις παθογένειες μερικά από τα οποία αναφέρθηκαν πιο πάνω είναι πασίδηλες:
- Πρώτον, διαπραγμάτευση με την ΕΕ πάσχει. Όχι μόνο για τους λόγους που προαναφέραμε αλλά επιπλέον επειδή η πολιτική ηγεσία δεν βλέπει την ρευστότητα και τις μεταβλητές που την επηρεάζουν. Υπάρχει μεγάλο γνωστικό πρόβλημα, κυριαρχούν οχλοκρατικές γνώμες και δεν σκεπτόμαστε στρατηγικά. Μόνο τακτικισμοί και αυτοί για κομματικούς, ιδεολογικούς και ατομικούς λόγους σε βαθμό ιδιωτείας. Πλην ΟΝΕ και ΕΕ βρίσκονται σε μετάβαση και οι απαιτήσεις για διαπραγματευτικές δεξιότητες είναι μεγάλες.
- Δεύτερον, αντί να γίνει σημαία το acquis communataire ως άξονας των θέσεων για λύση του κυπριακού αλλά και για συγκεκριμένες θέσεις όπως βέτο κατά της Τουρκίας σε όλο το φάσμα όπου δεν αναγνωρίζει ένα κράτος μέλος, όσον αφορά συρθήκαμε στην Οδοιπορία προς τα Σούσα της Ελβετίας που θα διαλύσει την ΚΔ, θα την εντάξει στην Τουρκική σφαίρα επιρροής και θα παγιδεύσει στρατηγικά την Ελλάδα. Η στρατηγική μυωπία των νεοελλήνων ως προς τούτο αλλά και πολλά άλλα ενδέχεται να καταστεί θανατηφόρα.
- Τρίτον, ενώ οι στρατηγικές εξελίξεις σε όλα τα επίπεδα είναι καταιγιστικές και επιταχύνθηκαν λόγω ενός νέου Προέδρου στις ΗΠΑ, η Ελλάδα δεν έχει σχέδιο, σκοπούς και στρατηγική που θα της επέτρεπε να είναι συν-διαμορφωτής επί κρίσιμων στρατηγικών αποφάσεων των μεγάλων δυνάμεων στην περιφέρειά μας.
Συναφείς σύντομες παρεμβάσεις
Π. Ήφαιστος, εθνοκράτος versus ωφελιμιστικός διεθνισμός και το θολό ιδεολογικό Βασίλειο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης http://wp.me/p3OlPy-1kW
ΝΤΕ ΓΚΟΛ, ΤΣΟΡΤΣΙΛ, ΘΑΤΣΕΡ: Πίσω στα θεμελιώδη. Με εισαγωγή Π. Ήφαιστος http://wp.me/p3OlPy-1ju
Π. Ήφαιστος, ΠΕΡΙ «ΕΥΡΩΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΥ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ» VERSUS ΠΟΛΙΤΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ή ΤΟ BREXIT ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΑΝΑΓΚΑΙΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ http://wp.me/p3OlPy-1jj http://wp.me/p3OqMa-1ck
Π. Ήφαιστος, ΒΡΕΤΑΝΙΑ – ΕΕ: ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΜΙΑΣ ΕΕ Η ΟΠΟΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 1992 ΚΑΘΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΣΕ ΚΙΝΟΥΜΕΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΕΙΣΜΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ http://wp.me/p3OlPy-1jg
ΕΔΩ BREXIT ΕΚΕΙ BREXIT ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ BREXIT; ΤΟ BREXIT ΕΙΝΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ: ΒΡΕΤΑΝΙΑ –https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/permalink/976607629150513/ ΕΕ: ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΜΙΑΣ ΕΕ Η ΟΠΟΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 1992 ΚΑΘΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΣΕ ΚΙΝΟΥΜΕΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΕΙΣΜΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣhttp://wp.me/p3OlPy-1jg
Π. Ήφαιστος, EE: ΤΟ “ΙΔΕΑΛΙΣΤΙΚΟ” ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ, ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΚΡΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ http://wp.me/p3OlPy-1gC – http://wp.me/p3OqMa-19E
ΠΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΒΑΒΕΛ (μεταμοντέρνος) στην ΕΕ. Αφορμή για επισημάνσεις περί νέων Σοδόμων και Γομόρρων ή περί της ανάγκης αλλαγής Παραδείγματος. http://wp.me/p3OqMa-1iz
Η ΑΒΑΣΤΑΚΤΗ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΤΕΧΝΟΣΦΑΙΡΑΣ http://wp.me/p3OlPy-134
Ευρωπαϊκή ένωση: Πρότυπο ενός εθνοκρατοκεντρικού κόσμου ή μιας υπερκρατικής δεσποτείας;* http://wp.me/p3OlPy-Nl
Περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη; Απάντηση: Όση πρέπει σύμφωνα με την εθνοκρατοκεντρική της φύση http://wp.me/p3OlPy-PI
ΤΟ ΘΟΛΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-CO
ΟΝΕ: Ο μηχανισμός της καταστροφής και έγκαιρες προειδοποιήσεις http://wp.me/p3OlPy-CS
Η Ευρώπη σε Σταυροδρόμι: Οι προϋποθέσεις μιας Εθνοκρατοκεντρικής ΕΕ http://wp.me/p3OlPy-uy
Θα επιβιώσει ή δεν θα επιβιώσει η ΕΕ; http://wp.me/p3OlPy-sz
ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2009-12 ΚΑΙ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΕ http://wp.me/p3OlPy-sn
Π. Ήφαιστος – P. Ifestos
www.ifestos.edu.gr / www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr
Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Διεθνής πολιτική 21ος αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Κονδυλης Παναγιώτης– https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/
Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/
Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos
Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos
