Εγγραφείτε στο Newsletter και κερδίστε 10% έκπτωση για την πρώτη σας παραγγελία! 

Π. Ήφαιστος, Μεταψυχροπολεμική Ελληνική διπλωματία, τα Σκόπια και τα αίτια του ελλείμματος εθνικής στρατηγικής

Π. Ήφαιστος, Μεταψυχροπολεμική Ελληνική διπλωματία, τα Σκόπια και τα αίτια του ελλείμματος εθνικής στρατηγικής

Στα αρχεία μέχρι στιγμής πάνω από 20 επιφυλλίδες –κυρίως αλλά όχι μόνο– στην Ελευθεροτυπία όπου επί μακρόν διατηρούσα στήλη με τίτλο «Στρατηγική Ανάλυση». Αναρτώ μερικές και θα επανέλθω. Σύντομα θα τις αναρτήσω με περισσότερα σχόλια. Επαναφέρω αυτές τις αναλύσεις για τρεις βασικά λόγους.

 
 
ΠΡΩΤΟΝ, γιατί είναι απολύτως επίκαιρες και σχετίζονται με τις «νέες» συζητήσεις οι οποίες όπως και ένα τέταρτο του αιώνα πριν πολώνονται γύρω από το όνομα.

ΤΟΝΙΖΟΥΝ ΤΟ ΜΕΙΖΟΝ, ΔΗΛΑΔΗ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ. ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ. Τα επιχειρήματα που παρατέθηκαν τότε, επειδή στηρίζονταν σε πάγια κριτήρια και παράγοντες διαχρονικής σημασίας και τυπολογίες και αξιώματα του Θουκυδίδειου Παραδείγματος [Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις» http://wp.me/p3OlPy-Lb ], ισχύουν ακριβώς τα ίδια και σήμερα. Ίσως σήμερα πολύ περισσότερο καθότι η επαλήθευση των αναλύσεων πριν ένα τέταρτο του αιώνα για την Μεταψυχροπολεμική εποχή τίθεται πλέον για την Ελλάδα και ζήτημα κρατικής και εθνικής επιβίωσης.
 
Στην Ελλάδα πάντως δεν έχουμε μάθει να διακρίνουμε μεταξύ γνώσης και μάλιστα του Αλφαβηταρίου και έκφρασης γνωμών και υποκειμενισμών απόρροια ιδεολογημάτων. Στην διεθνή πολιτική η πολιτική ηθική είναι μηδενική και όποιος δεν το γνωρίζει βαδίζει μέσα σε ναρκοπέδιο και νομίζει ότι είναι ανθόσπαρτη παιδική χαρά [ΗΘΙΚΗ και ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η μη θεσπισμένη ισχύς στην διεθνή πολιτική. Πολιτική θεολογία versusπολιτική θεωρία και η σημασία της αξιολογικά ελεύθερης περιγραφής και ερμηνείας των διεθνών φαινομένων ­– http://wp.me/p3OlPy-1bH – http://wp.me/p3OqMa-13c]. Αυτό έπαθαν οι νεοέλληνες, ιδιαίτερα μετά το 1990 όταν επέπεσε το ανυπόστατο εθνομηδενιστικό κίνημα [Αριστοτελισμός, διαδρομές των Νέων Χρόνων και το μοντερνιστικό ιδεολογικό δηλητήριο http://wp.me/p3OqMa-1jx]
Σε κάποιες άλλες επιφυλλίδες, μάλιστα, ρητά ή υπαινικτικά υποστηρίζω ότι το «όνομα» -αν και όπως υπογραμμίζεται ποτέ δεν πρέπει να το δεχθούμε καθότι ενσαρκώνει αστεία ιδεολογήματα τα οποία εν τούτοις μπορούν όπως εξελίσσεται η διεθνής πολιτική να δημιουργήσουν μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση- ενδέχεται να μην έχει και μεγάλη σημασία, ενώ τονίζονται καίρια ζητήματα τα οποία στην μεταψυχροπολεμική εποχή για όσους θεραπεύουν την στρατηγική θεωρία ήταν πολύ ορατά:

  • Ανακατανομές ισχύος,
  • όξυνση ηγεμονικών συγκρούσεων,
  • περιφερειακή αστάθεια,
  • ανάγκη συσπείρωσης γύρω από ιεραρχημένα εθνικά συμφέροντα,
  • εγκατάλειψη ασυνάρτητων αριστεροδεξιών διεθνιστικών και κοσμοπολίτικων ιδεολογημάτων και θεωρημάτων που από τότε συγκροτούσαν το «εθνομηδενιστικό κίνημα»,
  • στρατηγικές επηρεασμού των περιφερειακών εξελίξεων και
  • σε αυτή την βάση συναλλαγές με τις μεγάλες δυνάμεις, συγκρότηση περιφερειακών συμμαχιών κτλ.
    • Οτιδήποτε δηλαδή συγκροτεί μια εθνική στρατηγική την οποία όσοι υποστήριζαν γίνονταν στόχοι απίστευτων ύβρεων (θα επανέλθουμε και οι δράστες να μην κοιμούνται ήσυχοι γιατί scripta manent – θα επαναφέρουμε τα κείμενά τους αναρτώντας τα σε θέαση όλων).


Σε άλλη επιφυλλίδα γράφουμε: «… Γι’ αυτούς ακριβώς [συμμαχίες στα Βαλκάνια και συναλλαγές με τα ηγεμονικά κράτη] τους λόγους το πρόβλημα δεν είναι κατά πόσο το ζήτημα του ονόματος είναι χαμένη υπόθεση ή όχι αλλά κατά πόσο θα γίνει αντιληπτό ότι η άσκηση αξιόπιστης διπλωματίας, στηριζόμενης στα ζωτικά εθνικά συμφέροντα, είναι κρίσιμης σημασίας και αναγκαία προϋπόθεση για την ειρήνη και την σταθερότητα στα Βαλκάνια …» (Ελευθεροτυπία, στήλη στρατηγική ανάλυση, 27.12.1994)

 
Δεύτερον, η «επαναφορά» αυτών των αναλύσεων εκτιμώ είναι πολύ χρήσιμη γιατί αναδεικνύουν μια έγκαιρη έμφαση στα ζητήματα διεθνούς πολιτικής της μεταψυχροπολεμικής εποχής και περιγράφουν τις τάσεις για στρατηγικές ανακατατάξεις, όταν στην Ελλάδα τότε όπως και σήμερα η πολιτική ηγεσία και πολλοί φορείς επιστημονικών τίτλων γνωστικά κοιμούνταν τον ύπνο τον αξύπνητο. Όπως ήδη υπαινιχθήκαμε, είναι χαρακτηριστικό στα κείμενα αυτά το πώς γίνεται η διαχείριση του ζητήματος του «ονόματος». Από την μια εάν η Ελλάδα αποκοιμηθεί (όπως τελικά αποκοιμήθηκε) και πέσει κατάκοιτη η αποδοχή του ονόματος και του αλυτρωτισμού που ενσάρκωνε ενταγμένη στις εν εξελίξει στρατηγικές των ηγεμονικών και περιφερειακών δυνάμεων ενδέχεται να οδηγούσαν σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια. Από την άλλη, εάν η Ελλάδα διέθετε αξιόπιστη εθνική στρατηγική όπως της άξιζε καθότι ήταν το ισχυρότερο κράτος των Βαλκανίων, το ζήτημα του ονόματος έχανε κάθε αξία:

«Εάν εμείς ακολουθούσαμε ορθολογιστική στρατηγική, αντί εμείς να εκλιπαρούμε τον Γκλικόροφ να γίνει φίλος μας, θα μας εκλιπαρούσε αυτός για να τον σώσουμε»  (Ελευθεροτυπία, στήλη στρατηγική ανάλυση, 9.5.1994).
Για να το πούμε διαφορετικά, το όνομα ήταν και είναι ασήμαντη υπόθεση εάν πληρούνται τρεις προϋποθέσεις:

  • 1. Οι Έλληνες να είναι δυνατοί επειδή κολυμπούν και πλουτίζουν μέσα στον πολιτικό πολιτισμό και τις πολιτικές παραδόσεις της διαχρονικής και οικουμενικής Ελληνικότητας. Εάν έτσι έχουν τα πράγματα είναι γελοίο να φοβούνται ονοματολογίες κλεπτών της ιστορίας. Το Ελληνικό έθνος ένα ήταν πάντα και η Μακεδονία δεν είναι παρά μόνο ένας γεωγραφικός προσδιορισμός. Γελοιότητες ήταν οι αλυτρωτισμοί των Σκοπίων και γελοιότητες θα συνεχίσουν να είναι.
  • 2. Οι Έλληνες να έχουν επίγνωση τόσο της ισχύος του πολιτισμού τους όσο και του κράτους τους που στην μεταψυχροπολεμική εποχή ήταν ο περιφερειακός γίγαντας των Βαλκανίων. Εάν είχαν επίγνωση αυτού του γεγονότος άλλες θα ήταν οι σχέσεις τους τόσο με τις μεγάλες δυνάμεις όσο και με τα περιφερειακά κράτη.
  • 3. Στην βάση αυτή να αναπτύξουν μια εθνική στρατηγική που να εκπληρώνει τα εθνικά συμφέροντα στην ρευστή και ανταγωνιστική διεθνή πολιτική. [Π. Ήφαιστος. ΤΟ ΑΘΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑ ΑΝΕΛΕΗΤΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ http://wp.me/p3OlPy-1A2ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΤΡΕΠΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ – Το μεθοδολογικό και φιλοσοφικό σταυροδρόμι και ο θανατηφόρος χαρακτήρας κάθε κατευναστικής στάσης και συμπεριφοράς. http://wp.me/p3OqMa-18d – http://wp.me/p3OlPy-1eZ ]
  • [Σημείωση. Για τα θέματα της Ελληνικότητας υπό το πρίσμα της διεθνούς πολιτικής πολλά έχουν γραφτεί και από τον Γιώργο Κοντογιώργη]


Έτσι, αλλού γράφαμε, επίσης.
«… Πέμπτο, οι εκτός Βαλκανίων τρίτοι παράγοντες οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα είναι ένας αγαθός [περιφερειακός] γίγαντας που δεν πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στην χάραξη της δικής τους στρατηγικής. Έκτο, ελλείψει στρατηγικής που θα αξιοποιούσε πλήρως τους συντελεστές ισχύος που διαθέτουμε, είναι φυσικό να έχουμε προσκολληθεί σε ασήμαντα πράγματα, όπως η ονομασία της Δημοκρατίας των Σκοπίων …» (Ελευθεροτυπία, στήλη στρατηγική ανάλυση, 8.2.1993).
[Ακολουθεί άρθρο με τίτλο «Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος, ΕΕ: «Scripta manent» -υπάρχουν εκατοντάδες άλλες παρόμοιες «τρύπες στο νερό» με διάφορα άτομα και ιδρύματα όπου οι αναφορές δείχνουν πως το πρόβλημα του νεοελληνικού κράτους είναι βαθύτερο από ότι νομίζουμε. Το γεγονός για παράδειγμα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται στο χείλος Αβύσσου, εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες σε μεγάλο κίνδυνο και το νεοελληνικό κράτος στα πρόθυρα μιας ιστορικής στρατηγικής παγίδευσής του, δεν είναι τυχαίο. Χαρίζω αυτό το άρθρο όπως και πολλά άλλα, πάντως, στην Ακαδημία Αθηνών ταυτόχρονα λέγοντάς τους πως δεν θα ήθελα!! να είμαι μέλος. «Τιμές, βραβεύσεις και έπαινοι. Πέραν κόκκινων γραμμών όταν δεν υπάρχουν αντιστάσεις σημαίνει ότι ήλθε το τέλος του ιστορικού κύκλου ενός κράτους» https://wp.me/p3OqMa-1pv ]

Τρίτος λόγος επαναφοράς των αναλύσεων πριν ένα τέταρτο του αιώνα είναι για να καταδειχθεί στους εθνομηδενιστές άπιστους θωμάδες και στους καταγεγραμμένους αντίπαλους της Εθνικής στρατηγικής το πόσο άσχετοι ήταν περί τα διεθνή και πόσο υπαίτιοι είναι για την κατάντια της Ελλάδας δύο δεκαετίες μετά (με ίδια ένταση υπάρχει και ένα μεγάλο κεκτημένο ανάλυσης και αντιπαράθεσης γύρω από τα Ευρωπαϊκά ζητήματα).
Είναι σε κάθε περίπτωση μεγάλη ικανοποίηση για ένα συγγραφέα ενός κειμένου να το επαναφέρει δεκαετίες μετά και να μην χρειάζεται να αλλάξει ούτε μια λέξη. Όχι βέβαια γιατί υπάρχουν σοφοί αλλά γιατί ακόμη και το Αλφαβητάριο της Θουκυδίδειας ανάλυσης διεθνών σχέσεων επαρκεί για εκτιμήσεις των τάσεων μαθηματικής ακριβείας. Στην πατρίδα του Θουκυδίδη, εν τούτοις, ο μεγάλος στοχαστής είναι απών ή εχθρός.

Θα επανέλθουμε όταν βρούμε χρόνο αναρτώντας όλα τα σχετικά κείμενα γύρω στα είκοσι.
Εδώ ακολουθεί πίνακας-διαφάνεια η τυπολογία του John Mearsheimer στην οποία αναφερθήκαμε μαζί και με μερικά άλλα ζητήματα σε δύο άρθρα αρχές του 2018 (ο ηγεμονικός ανταγωνισμός τον 21 αιώνα και η αστάθεια στις περιφέρειες https://wp.me/p3OlPy-1K6). Οφείλω να πω ότι το βιβλίο αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα για τον 21 αιώνα. Όχι το μόνο γιατί προηγήθηκαν κατά μια δεκαετίας 2-3 Έλληνες της … νεοελληνικής ερήμου. Πρωτίστως ο Κονδύλης με το «Πλανητική εποχή» και το «από τον 2ο στον 21 αιώνα». Και εμείς βέβαια, την ίδια περίοδο με τις επιφυλλίδες πιο πάνω αλλά και μετά, «κάτι γράψαμε». Το ζήτημα με τις δημοσιεύσεις είναι κανείς να μην ντρέπεσαι να τις κυκλοφορεί μετά από μερικές δεκαετίες. Πολλοί δυστυχώς όχι μόνο δεν ντρέπονται να διαιωνίζουν τον ίδιο ασυνάρτητο και ακραία επικίνδυνο λόγο αλλά είναι και φωνακλάδες. Το νεοελληνικό κράτος δεν εκτροχιάστηκε τυχαία.
Η Ελλάδα μετά τους εμφύλιους πολέμους και τις δικτατορίες θα μπορούσε ενδεχομένως να κινηθεί ανηφορικά α) εάν δεν κυριαρχούσαν εκατοστής τάξης μοντερνιστικά και εσχάτως εθνομηδενιστικά/μεταμοντέρνα ιδεολογήματα (επομένως θα έπρεπε να εισρεύσει η Ελληνικότητα και να διαμορφώσει το κράτος πάνω σε θεμέλια Δημοκρατίας και Ελευθερίας και β) ) εάν αυτό συνδυαζόταν με γνώση και επίγνωση του σύγχρονου κρατοκεντρισμού και των ανελέητων λογικών του. Αντί αυτού έχουμε το μεταπολιτευτικό «πολιτικό» σύστημα που δύο αιώνες μετά την δολοφονία του Καποδίστρια οδήγησε τους νεοέλληνες σε τροχιά εκμηδένισης. Δεν χρειάζεται τεκμηρίωση γιατί μετά το 2009 είναι καθημερινό και γενικευμένο φαινόμενο.
Μεαρχ2 2 2
 

Δεν ήξεραν δεν ρώταγαν ή τουλάχιστον δεν διάβαζαν; Έστω και επιφυλλίδες αν τα βιβλία τους έκοβαν από τα ποτά, τα ξενύχτια και τα ζεϊμπέκικα …

 
Το εθνικό συμφέρον της … Μαριορής (ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ, ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΟΡΗΣ» https://wp.me/p3OlPy-1I0 )
ΕθνικόΣυμφέρον 2
Σε κάποια επιφυλλίδα αρχές της δεκαετίας του 1990 έγραψα ότι το Ελληνικό κράτος θα έπρεπε να διανέμει σε όλους τους πολίτες τον Πελοποννησιακό Πόλεμο του Θουκυδίδη και την Πολιτεία του Αριστοτέλη. Κλασικά κείμενα, διαχρονικά, γεμάτα αξιώματα που ευθυγραμμίζουν τον νου στο μείζον, στο σπουδαίο, το σημαντικό και το διαχρονικά αναλλοίωτο. Μαζί και κάποιος άλλος συνάδελφος η πρώτη μας πράξη ήταν να διανέμουμε τον Θουκυδίδη σε μάθημα. Έγινε το SOS αλλά καλύτερα να μην συνεχίσω για να μην αναφέρω ονόματα που που … υιοθέτησε το εθνομηδενιστικό κίνημα της νεοελληνικής συμφοράς

 

Π. Ήφαιστος – PIfestos
www.ifestos.edu.gr / www.ifestosedu.gr – info@ifestos.edu.gr / info@ifestosedu.gr
 Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρίαhttps://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Προσωπική σελίδαhttps://www.facebook.com/p.ifestos
Προσωπικό προφίλhttps://www.facebook.com/panayiotis.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμαhttps://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
Διεθνής πολιτική 21ος  αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμόςhttps://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Κονδυλης Παναγιώτης– https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕhttps://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμόςhttps://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτηςhttps://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούνhttps://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/
Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/
«Κοσμοθεωρία των Εθνών»https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos

 
Πηγή: https://wp.me/p3OqMa-1re

295 171 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ
Start Typing
Privacy Preferences

When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in the form of cookies. Here you can change your Privacy preferences. It is worth noting that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we are able to offer.

For performance and security reasons we use Cloudflare
required
Our website uses cookies, mainly from 3rd party services. Define your Privacy Preferences and/or agree to our use of cookies.