Χρήστος Λυμπέρης, Οψόμεθα την αλήθεια καθώς εστί 1994-1996
Η τελευταία ελληνοτουρκική κρίση των Ιμίων έχει πολλά να διδάξει σε επίπεδο εθνικής πολιτικής, εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους, κοινωνικής αντίληψης περί προσφοράς θυσίας, μάθησης από τα λάθη μας και τις αδυναμίες μας, πολιτικής βούλησης για αποδοχή κινδύνου σε κρίσιμες αποφάσεις, ικανότητας πρόβλεψης και στρατηγικής ανάλυσης, πολιτικής ετοιμότητας ενώπιον των γεγονότων.
[…] «Η διετής περίοδος της θητείας μου ως ΑΓΕΕΘΑ συνδέθηκε με έντονο πολιτικοστρατιωτικό διάλογο, με ενδοσυμμαχικές τριβές, με ψυχροπολεμικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με καθήλωση των αμυντικών δαπανών, με μια ένταση τον Νοέμβριο του 1994 στο Αιγαίο, στην οποία δοκιμάστηκε η βούληση για άσκηση του κυριαρχικού δικαιώματος επέκτασης των χωρικών υδάτων, και τέλος με την κρίση του Ιανουαρίου του 1996, κατά την οποία αμφισβητήθηκε από την Τουρκία η ελληνικότητα των βραχονησίδων Ίμια.
[…] Ο αναγνώστης θα βρει στοιχεία για να εκτιμήσει με ποια πολιτική ασφαλείας πορεύθηκε η Ελλάδα στον χειρισμό των σχέσεών της με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την Τουρκία. Ακόμη θα βρει στοιχεία τα οποία θα τον βοηθήσουν να ανιχνεύσει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Πόσο έτοιμη ήταν η χώρα μας να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις ασφάλειας; Πώς λειτούργησε το πολιτικό σύστημα απέναντι στη δόμηση και λειτουργία του αμυντικού συστήματος; Ποια ήταν η ποιότητα της πολιτικοστρατιωτικής συνεργασίας; Πώς αντιμετωπίζουν ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου στο Αιγαίο; Ποιος ο ρόλος των ΜΜΕ σε περιόδους έντασης και κρίσης; Ποιες πορείες ασφαλούς ή ασφαλέστερου εθνικού πλου προσφέρονται;
[…] Θα ήταν αδύνατον να αναφερθώ στην περίοδο 1993-96 χωρίς αναφορά σε διαβαθμισμένα στοιχεία τής προ του 1996 περιόδου. … Ειπώθηκαν και γράφτηκαν χονδροεοδείς ανακρίβειες, είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα, οι οποίες πρέπει να αποκατασταθούν. Η αλήθεια και το δίκιο έχουν ξεχωριστή θέση στην Ιστορία.» (Αποσπάσματα από το βιβλίο Οψόμεθα την αλήθεια καθώς εστί 1994-1996)
Η παρουσίαση του βιβλίου του ναύαρχου Χρήστου Λυμπέρη, Οψόμεθα την αλήθεια καθώς εστί 1994-1996 από τους Παντελή Σαβίδη, Γιώργο Κοντογιώργη και Σάββα Καλεντερίδη στις 20/3/2015 στη Στοά του Βιβλίου
«Ένα πυκνογραμμένο βιβλίο, μια κατάθεση ψυχής και ζωής.. είναι ένας οδηγός για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ένας οδηγός για μια σειρά από ζητήματα, φιλοσοφικά, επιχειρησιακά, επιτελικά, στρατηγικά γεωπολιτικά», Σάββας Καλεντερίδης από την παρουσίαση του βιβλίου.
Χρήστος Λυμπέρης, Εθνική στρατηγική και χειρισμός κρίσεων
«… Επειδή ακούστηκαν ακραίες φωνές, “γιατί η στρατιωτική ηγεσία δεν προχώρησε σε στρατιωτική ενέργεια παρακάμπτοντας την πολιτική”, θα επαναλάβω τα λόγια του Ν. Πλαστήρα από την ομιλία του στην Εθνοσυνέλευση του Ιανουαρίου του 1924. “Έργο του στρατού στους δημοκρατικούς λαούς είναι η πειθαρχία εις την εκτέλεση των αποφάσεων των πολιτικών κυβερνήσεων, είναι η υποταγή στα κελεύσματα της λαϊκής κυριαρχίας”.
Οφείλουμε να δούμε ξεκάθαρα και αντικειμενικά τις συνέπειες της κρίσης των Ιμίων. Δεν υπάρχει διεθνής συμφωνία χωρίς δεσμεύσεις-συνέπειες για τα συμβαλλόμενα μέρη.
Η ουσία της κρίσης των Ιμίων βρίσκεται στην αμφισβήτηση εθνικής κυριαρχίας επί εθνικού εδάφους από την Τουρκία και αναζήτηση ελλληνοτουρκικού διαλόγου για επίλυση όλων των ελληνοτουρκικών διαφορών που η Άγκυρα μονομερώς εγείρει στο Αιγαίο.
Την κρίση αυτή συνόδεψε συμφωνία που εγκαθιστά μια ζώνη αμφισβητούμενης κυριαρχίας στα Δωδεκάνησα παρά το συγκριτικό υπέρ ημών νομικό πλεονέκτημα. Η ανατροπή της κατάστασης αυτής πρέπει να γίνει στόχος της εξωτερικής πολιτικής.
Μια άλλη συνέπεια της μετά Ίμια πολιτικής ήταν η Συμφωνία της Μαδρίτης, Ιούλιος 1998, υπό την πίεση των ΗΠΑ. Στη Μαδρίτη η ελληνική κυβέρνηση αναγνώρισε ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο το οποίο σημαίνει δικαίωμα υπεράσπισής τους και με στρατιωτικά μέσα.
Η ελληνική κυβέρνηση διεμήνυσε με τους χειρισμούς της ότι είναι ανοιχτή σε πιέσεις εκ των έξω και ότι δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει έναν βαθμό κινδύνου στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής. Η αποτρεπτική εικόνα της χώρας επλήγη. Ακόμα μια σοβαρή συνέπεια της κρίσης ήταν και η δημιουργία ρήγματος στις σχέσεις της πολιτικής ηγεσίας με τις ΕΔ.
Μπορούμε και πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Η ελληνική ψυχή έχει περιθώρια για νέες δημιουργίες. Τόσο η θυσία των τριών αξιωματικών του ΠΝ στην κρίση των Ιμίων όσο και οι άλλες θυσίες ζωής άλλων στελεχών των ΕΔ σε περιόδους ειρήνης στην εκτέλεση του καθήκοντος στέλνουν ένα μήνυμα φιλοπατρίας και εθνικής προσφοράς.
Μόνο αν μάθουμε να πεθαίνουμε για τα πιστεύω μας αυτά θα ζήσουν.»
«O σκοπός που έγραψα το βιβλίο αυτό, μιάμιση δεκαετία πριν, ήταν να συμβάλω στην αλήθεια των γεγονότων για την κρίση των Ιμίων σε βάθος και να πυροδοτήσω μια ευρύτερη και βαθύτερη συζήτηση στον επιστημονικό, πολιτικό, στρατιωτικό και διπλωματικό κόσμο στο θέμα “Χειρισμός Κρίσεων”».
(Aποσπάσματα από το βιβλίο Εθνική στρατηγική και χειρισμός κρίσεων)
Χρήστος Λυμπέρης, Πορεία σε ταραγμένες θάλασσες
Σε ένα πρωτίστως αυτοβιογραφικό κείμενο, ο συγγραφέας Χρήστος Λυμπέρης καταθέτει γενικές σκέψεις, συμπεράσματα και κρίσεις για το μέλλον της Ελλάδας. Ενδεικτικά:
«… δεν μένει καμιά αμφιβολία ότι η Ελλάδα θα εξακολουθήσει και τον 21ο αιώνα να έχει έντονο πρόβλημα εθνικής ασφάλειας. Οι συγκρούσεις μεταξύ των κρατών δεν σταματάνε με τις τάσεις διεθνισμού και παγκοσμιοποίησης που παρατηρούνται. Ούτε πιστεύω ότι η ενδεχόμενη αλλαγή στην εσωτερική κατανομή πολιτικών δυνάμεων στην Τουρκία θα τερματίσει το τουρκικό επεκτατικό όραμα εις βάρος της Ελλάδας και του ελληνισμού».
[…]
«… δεν καταλάβαμε ότι τα Ίμια ήταν η ουρά μιας σειράς ενεργειών μας, όπως Νταβός, ανοχή υπερπτήσεων τουρκικών αεροσκαφών από νησιά μας, υποχωρήσεις στο Αιγαίο μέσα από το ΝΑΤΟ, ανατροπή ισορροπίας δυνάμεων και εμμονή στην αμερικανική διαμεσολάβηση στις ελληνοτουρκικές διαφορές. Με την πολιτική μας συμπεριφορά από το 1955 (εκριζωμός του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης) και μετά οδηγήθηκε η χώρα σε κράτος μειωμένης εθνικής κυριαρχίας. Αυτό οφείλουμε να το ανατρέψουμε.»
«Στην Ελλάδα δεν µπόρεσαν οι πολιτικοί ηγέτες της χώρας να δουν έγκαιρα την πραγµατικότητα μέσα και έξω από τα σύνορά µας και να διαµορφώσουν ένα εθνικό όνειρο που θα ενεργοποιούσε τα αποθέµατα δύναµης του ελληνισµού.».
«Εδώ τελείωσε ένα ταξίδι σε ταραγμένες θάλασσες… Ήταν μια κατάθεση που ήθελα και έπρεπε να κάνω».
(Αποσπάσματα από το βιβλίο Πορεία σε ταραγμένες θάλασσες)
