Λίτσας Ν. Σπυρίδων, Πόλεμος και ορθολογισμός. Θεωρητικές προεκτάσεις και στρατηγικές εφαρμογές

Το φαινόμενο του πολέμου απασχολεί την ανθρωπότητα από το λυκαυγές της ιστορίας μέχρι και σήμερα. Ως πρακτική εφαρμογή και ως θεωρητική αναζήτηση ο πόλεμος διαμόρφωσε καταλυτικά τον πυρήνα της ανθρώπινης παρουσίας ανά τους αιώνες. Η υφιστάμενη μελέτη αποτελεί μία προσπάθεια θεωρητικής διερεύνησης του φαινομένου του πολέμου μέσα από το πρίσμα της θεώρησης του πολιτικού ρεαλισμού και της σύνδεσής του με την ορθολογική προσέγγιση. Το παρόν έργο διερευνά την περίοδο της ειρηνικής συμβίωσης μεταξύ των εθνοκρατικών παραγόντων του διεθνούς συστήματος σε ένα άναρχο και ανταγωνιστικό πλαίσιο συνεχόμενων μεταβολών και κλιμακούμενων πολιτικών τριβών με στόχο τη διασφάλιση της επιβίωσής τους.

Ευχαριστίες
Εισαγωγή

Κεφάλαιο 1
Η αρμονία των εννοιολογικών αντιθέσεων: Η βία και ο πόλεμος ως όργανα πολιτικής στο διεθνές περιβάλλον υπό το δόγμα του ορθολογισμού

• 1.1. Εισαγωγή
• 1.2. Ορισμοί εννοιών βίας και πολέμου
• 1.3. Ο ρόλος της βίας στο επίπεδο της πολιτικής
• 1.4. Ο πόλεμος στη διακρατική σφαίρα και η ειρηνική συνύπαρξη: Εθνική συνείδηση και συστημική διάσταση
• 1.5. Παράγοντες που διαμορφώνουν το πολεμικό φαινόμενο: Διακρατική συνεργασία και εθνικό συμφέρον
  • 1.5.1. Συνεργασία των κρατών υπό την αρχή του εθνικού συμφέροντος: Διεθνής τάξη
  • 1.5.2. Η διάσταση του εθνοκρατικού συμφέροντος και το πολεμικό φαινόμενο
• 1.6. Οι διαστάσεις της νομιμοποίησης του πολέμου στο διεθνές σύστημα
• 1.7. Ο εθνοκρατικός παράγοντας, ο ηγεμονισμός και το πολεμικό φαινόμενο
• 1.8. Το πολεμικό φαινόμενο ως συστατικό ενίσχυσης της ειρήνης
• 1.9. Ζητήματα πρακτικής εφαρμογής ορθολογικού πολέμου
• 1.10. Ο πόλεμος και τα αίτιά του
• 1.11. Διπλωματία και περιορισμός του πολεμικού φαινομένου
• 1.12. Ορθολογική πολιτική ενδυνάμωσης: Στρατιωτική ισχύς και διπλωματική δεινότητα
• 1.13. Ορθολογικός πόλεμος και κριτήρια αποτίμησης
• 1.14. Συμπεράσματα

Κεφάλαιο 2
Η αποτίμηση της πράξης στη διεθνή πολιτική: H ορθολογική θεώρηση

• 2.1. Εισαγωγή
• 2.2. Η θεωρητική αναζήτηση στην αποτίμηση της πράξης
• 2.3. θεωρία της αιτιότητας και εμπειρική παρατήρηση: Προσεγγίσεις και προβληματισμοί
• 2.4. Ντετερμινιστική προσέγγιση
• 2.5. Μεταθετικιστική θεωρία
• 2.6. Αθροιστική μέθοδος
• 2.7. Μικροκοσμική θεωρία και η έννοια της επιτυχούς πράξης
• 2.8. Συμπεράσματα

Κεφάλαιο 3
Ο θουκυδίδης και η θεωρία πολέμου: Εμβάθυνση στον Πελοποννησιακό πόλεμο μέσα από το πρίσμα του ορθολογισμού

• 3.1. Εισαγωγή
• 3.2. Διαχωρισμός αφορμής και αιτίου στη θεωρία πολέμου
• 3.3. Ισχύς και ηθική: Ο ορθολογικός διαχωρισμός των εννοιών στη θεωρία πολέμου μέσα από τον διάλογο των Μηλίων
• 3.4. Η θεωρία της ορθολογικής επιλογής για τον πόλεμο και ο θουκυδίδης
• 3.5. Συμπεράσματα

Κεφάλαιο 4
Η κλασική στρατηγική και η ορθολογική διάσταση

• 4.1. Εισαγωγή
• 4.2. Μεθοδολογία
• 4.3. Θεωρία κλασικής στρατηγικής πριν από τον Clausewitz
  • 4.3.1. Sun Tzu
  • 4.3.2. Flavius Renatus Vegetius
  • 4.3.3. Machiavelli
  • 4.3.4. Raimondo Montecuccoli
• 4.4. Η κλαουζεβιτσιανή θεωρία ως σημείο κορύφωσης της κλασικής στρατηγικής
  • 4.4.1. Ο πόλεμος και οι διαφορετικές του φάσεις ανάπτυξης
  • 4.4.2.Ο κοινωνικός χαρακτήρας του πολέμου
  • 4.4.3.Η έννοια της τριβής
  • 4.4.4.Η αρχή της επιμελητείας
• 4.5. Julian Corbett
• 4.6. Συμπεράσματα

Κεφάλαιο 5
Επιστημονική στρατηγική

• 5.1. Εισαγωγή
• 5.2. Επιστημονική στρατηγική και έλεγχος βίας
  • 5.2.1. Περιορισμένη χρήση μέσων
  • 5.2.2. Περιορισμένος τελικός σκοπός
• 5.3. Η διάσταση των οπλικών συστημάτων και η στρατηγική εθνική κουλτούρα
• 5.4. Κλασική στρατηγική vs επιστημονικής στρατηγικής
  • 5.4.1. Οπλικά συστήματα
  • 5.4.2. Προστασία του εσωτερικού του κράτους
  • 5.4.3. Εξαπάτηση
  • 5.4.4. Πολιτική διάσταση του πολέμου
  • 5.4.5. Απόκτηση και διαχείριση της πληροφορίας –Διαδικασία νομιμοποίησης
  • 5.4.6. Ψυχολογικές επιχειρήσεις
• 5.5. Επιστημονική στρατηγική και θεωρία διεθνούς πολιτικής
• 5.6. Τα στρατηγικά δόγματα του προληπτικού και παρεμποδιστικού πολέμου
  • 5.6.1. Η στρατηγική του προληπτικού πολέμου
    • 5.6.1.α. Οι θεωρητικές ρίζες του προληπτικού πολέμου
    • 5.6.1.β. Ο προληπτικός πόλεμος στη σύγχρονη εποχή
  • 5.6.2. Στρατηγική παρεμποδιστικού πολέμου
    • 5.6.2.α. Οι θεωρητικές ρίζες του παρεμποδιστικού πολέμου
    • 5.6.2.β. θεωρητικές προεκτάσεις στο πλαίσιο του παρεμποδιστικού πολέμου
    • 5.6.2.γ. Η έννοια του δίκαιου πολέμου στο θεωρητικό πλαίσιο του παρεμποδιστικού πολέμου
• 5.7. Συμπεράσματα

Επιμύθιο
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Ευρετήριο