Η δημιουργία του ελλαδικού απολυταρχικού κράτους το 1832, και μάλιστα ως θνησιγενούς προτεκτοράτου, σήμανε την ολοκληρωτική αποτυχία της ελληνικής επανάστασης και την εγκαινίαση μιας θανάσιμης αντιμαχίας με τον ελληνισμό, ο οποίος βίωνε αδιάκοπα από την αρχαιότητα έως τότε το ανθρωποκεντρικό γινόμενο της ελευθερίας, και μάλιστα στη φάση της οικουμένης.
Η ελληνική επανάσταση του 1821 απέβλεπε όντως στην ανάκτηση του κράτους της οικουμένης, την κοσμόπολη, με υπόβαθρο τις πόλεις/κοινά, δομημένες πολιτειακά με όχημα την εταιρική οικονομία και τη δημοκρατία. Το κράτος της απολυταρχίας αποτέλεσε εξαρχής ξένο σώμα στον κορμό του ελληνισμού και, ως εκ τούτου, έθεσε ένα προαπαιτούμενο προκειμένου να μην απορριφθεί: την αποβολή των ανθρωποκεντρικών του θεμελίων (των κοινών, της εταιρικής οικονομίας, της δημοκρατίας) από το σώμα της ελληνικής κοινωνίας και κατ’ επέκταση του κοσμοπολιτειακού του προτάγματος. Για να υλοποιηθεί όμως το ζητούμενο, προϋπετίθετο να διαρρήξει ο ελληνισμός τη σχέση του με τις αξιακές κληρονομιές του, να αποξενωθεί από το πολιτισμικό του έρμα και να επανεκκινήσει την ιστόρησή του με ρήτρα τις οφειλές του στον «δυτικό κανόνα». Εφεξής ο «Νεοέλληνας» εδιδάσκετο να βλέπει τον εαυτό του με τα μάτια του κράτους της απολυταρχίας και της διάδοχης συνταγματικής/αιρετής μοναρχίας, δηλαδή με την (περιορισμένη) οπτική του μεταφεουδαλικού ανθρώπου.
Τα πεπραγμένα του ελλαδικού κράτους κυριαρχούνται από την εν λόγω αντιμαχία που απέληξε στην εκρίζωση των θεμελίων της ελληνικής ανθρωποκεντρικής οικουμένης και συνακόλουθα στην ολοκληρωτική εξαφάνιση του μείζονος ελληνισμού. Ακριβώς επειδή το εν λόγω κράτος αποτέλεσε εξαρχής ξένο σώμα προς την ανθρωποκεντρική ιδιοσυστασία της ελληνικής κοινωνίας, μεθαρμόσθηκε ταχέως σε ένα εκφυλιστικό ομοίωμα του δυτικού «παραδείγματος» και εντέλει σε ένα ιδιότυπο καθεστώς, οριζόμενο από την έννοια της κομματοκρατίας.
Η τελευταία αναλαμπή της απεχθούς αυτής εκδοχής της αιρετής μοναρχίας θα επανακάμψει στη διάρκεια της «μεταπολίτευσης», οπότε θα επιδοθεί σε μια άνευ προηγουμένου δήωση της ελληνικής κοινωνίας και παράλληλα στη στοχοποίηση των πολιτιστικών της κληρονομιών που στοιχειοθετούν την πολιτική της ετερότητα και στο βάθος τον αντιστασιακό της χαρακτήρα. Οπωσδήποτε, η ιστόρηση των πεπραγμένων του ελληνισμού με μέτρο τα πεπραγμένα του έθνους αντί του κράτους είναι από μόνη της ικανή να φωτίσει τις εξελίξεις μετά την Επανάσταση και στο βάθος τα αίτια της ελληνικής κακοδαιμονίας στο πλαίσιο του κράτους έθνους.
Κατά τούτο, η διερώτηση για το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας διέρχεται από την εναρμόνισή της με τις ανθρωποκεντρικές καταβολές του ελληνικού κόσμου, με πρώτη τη μεταβολή πολιτείας, δηλαδή με την απόσειση της νεοτερικής αιρετής μοναρχίας και την εφαρμογή της δημοκρατικής αρχής που αποτέλεσε το διαρκές ιδίωμα του ελληνισμού μέχρι το τέλος της τουρκοκρατίας, ως μόνη ικανή συνθήκη επαναφοράς της πολιτικής στο κοινό συμφέρον.
Ο καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης χρημάτισε Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου. Μέλος διεθνών επιστημονικών ενώσεων και επιστημονικών περιοδικών, έχει διδάξει σε πλήθος ξένων πανεπιστημίων και επί σειρά ετών στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού.
Διετέλεσε Τιτουλάριος της έδρας Franqui στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, Διευθυντής Ερευνών (Directeur de Recherche) στο γαλλικό CNRS, Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μάστερ Πολιτικής Επιστήμης με έδρα το I.E.P. του Παρισιού, ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολιτικής Επιστήμης (EPSNET), μέλος της Ανωτάτης Διοίκησης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας, καθηγητής και μέλος της διοίκησης του Μάστερ Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σιένας, επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Οραντέα, επίτιμο μέλος του ΔΙ.Κ.Α.Μ. του Α.Π.Θ., αντεπιστέλλον μέλος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και της Διεθνούς Ακαδημίας Πολιτισμού της Λισαβόνας.
Κυριότερα έργα του συγγραφέα:
La théorie des révolutions chez Aristote, LGDJ, Παρίσι, 1975/1978 (ελλ.μτφ. Η θεωρία των επαναστάσεων στον Αριστοτέλη, Λιβάνης, 1982). Κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα (Επιμέλεια), ΕΕΠΕ, Εξάντας, Αθήνα,1977.Η ελληνική λαϊκή ιδεολογία. Κοινωνικο-πολιτική μελέτη του Δημοτικού Τραγουδιού, Λιβάνης, Αθήνα, 1979. Κοινωνική δυναμική και πολιτική αυτοδιοίκηση. Οι ελληνικές κοινότητες της τουρκοκρατίας, Λιβάνης, Αθήνα, 1982. Πολιτικό σύστημα και πολιτική, Πολύτυπο, Αθήνα, 1985. Histoire de la Grèce, Hatier, Παρίσι, 1992. Μετά τον κομμουνισμό, (Επιμέλεια, ελλην. μτφ), Παπαζήσης, Αθήνα,1997. «Le citoyen dans la cité», in B. Badie, P. Perineau, Le citoyen, Presses des sciences po, Paris, 2000. «Religion et politique dans le monde Hellène. Le paradigme Grec et les églises Occidentales et Slaves», Revue de science politique Pôle Sud 17/2002. Το Ιερατείο, EPICOM, Αθήνα, 2000. Νεοτερικότητα και πρόοδος, Κάκτος, Αθήνα, 2001.Το αυταρχικό φαινόμενο, Παπαζήσης, Αθήνα 2003. Πολίτης και πόλις. Έννοια και τυπολογία της πολιτειότητας, Παπαζήσης, Αθήνα, 2003. La Grèce du politique, Montpellier, 2003. «De la démocratie. Questions de concepts et de méthode», Revista Estudos do Século XX, subordinado ao tema ‟Democraciaˮ». 17/2017, ‟Political Culture in Greece’’, in Takashi Inogushi, Jean Blondel (ed.), Globalization and Political Culture of Democracy, Τόκιο, 2003. Το ελληνικό κοσμοσύστημα, τόμ. Α΄. Η κρατοκεντρική περίοδος της πόλης, Σιδέρης, Αθήνα, 2006. Έθνος και ‟εκσυγχρονιστικήˮ νεοτερικότητα, Εναλλακτικές εκδόσεις, Αθήνα, 2006. ‟Political Science in Greeceˮ, in H.-D. Klingemenn (ed.), The State of the Political Science in Western Europe, Barbara Budrich Publishers, Opladen, Η δημοκρατία ως ελευθερία. Δημοκρατία και αντιπροσώπευση, Πατάκης, Αθήνα, 2007. Ελληνικότητα και διανόηση (από κοινού με Μίκη Θεοδωράκη), Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2007. Η ελληνική δημοκρατία του Ρήγα Βελεστινλή, Παρουσία/Αρμός, Αθήνα, 2008. 12/2008. Οι νέοι, η ελευθερία και το κράτος, Ιανός, Αθήνα, 2009. «La crise de la paix et les racines de la guerre. Le déficit interprétatif de la modernité», Estudos do seculo XX, (Les crises du XXème siècle), 10/2010 Universidade de Coimbra, Οικονομικά συστήματα και ελευθερία, Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 2010. « Médias et système politique. L’enjeu politique du pluralisme culturel », Eurolimes, 12/2011. Περί έθνους και ελληνικής συνέχειας, Ιανός, Αθήνα, 2011. De lʼ Europe politique; LʼHarmattan, Paris 2011. L’Europe et le Monde, LʼHarmattan, Paris 2011. ‟Citizenship and political action. The case of Political Europe’’, Ariane Landuyt (ed.), European Integration Process between History and New Challenges, II Mulino, Bologna, 2011. Κομματοκρατία και δυναστικό κράτος, Πατάκης, Αθήνα, 2012. ‟Il fenomeno autoritario in Europaˮ and ‟La dittatura militare in Grecia (1967-1974). Questioni di approccio del fenomeno autoritarioˮ, in Giuliana Laschi (dir), Memoria d’Europa, Ed. Franco Angeli, Milano, 2012. Οι Ολιγάρχες, Πατάκης, Αθήνα, 2014, ‟Aristotle and the Democracyˮ, Demetra Sfendoni-Mentzou (Ed), Aristotle.Contemporary Perspectives on his Thought, De Gruyter 2018, Το ελληνικό κοσμοσύστημα, τομ. Β. Η περίοδος της οικουμενικής οικοδόμησης, Σιδέρης, Αθήνα, 2014. Η Συριζαία Αριστερά ως ‟Νέα Δεξιάˮ, Πατάκης, Αθήνα, 2016. Γνώση και Μέθοδος, Παρουσία/Αρμός, 2017. Το ελληνικό κοσμοσύστημα, τόμ. Γ΄. Η Βυζαντινή περίοδος της οικουμένης, Σιδέρης, Αθήνα, 2020. Το ελληνικό κοσμοσύστημα, τόμ. Δ΄. Η Βυζαντινή περίοδος της οικουμένης, Σιδέρης, Αθήνα, 2020.
