Η μονογραφία του καθηγητή Θεωρίας Διεθνών Σχέσεων Σπυρίδωνος Λίτσα αποτελεί μια πρωτότυπη προσπάθεια θεωρητικής έρευνας των Διεθνών Σχέσεων μέσα από το έπος της Ιλιάδας. Η ανάδειξη μέσα από το έπος του Τρωικού πολέμου διαχρονικών εννοιών της Θεωρίας των Διεθνών Σχέσεων, όπως η ελευθερία, ο πόλεμος, η τιμή και το χρέος, ο φόβος και η στρατηγική, η οικοδόμηση συμμαχιών, η αρπαγή, ο αιφνιδιασμός και η εξαπάτηση προσφέρουν τη δυνατότητα της εμβάθυνσης σε θέματα που συγκροτούν σήμερα τον κύριο κορμό του επιστημονικού παραδείγματος των Διεθνών Σχέσεων αλλά και την πρωτογενή ύλη που δημιουργεί τη διαιώνιση του ιστορικού δρώμενου μέσω των διεθνοπολιτικών τριβών και των συστημικών ανακατατάξεων.
Ευχαριστίες
Κεφάλαιο 1: Το διαχρονικά αέναο της επιστήμης, η αναζήτηση της αλήθειας ως μέσο οντολογικής απελευθέρωσης και η Ιλιάδα ως αντικείμενο μελέτης της θεωρίας διεθνούς πολιτικής
1.1. Τι είναι επιστήμη;
1.2. Η διαχρονική αξία της διεθνούς πολιτικής
1.3. Ιλιάδα και θεωρητική ανάλυση
1.3.1. Ανά κεφάλαιο συνοπτική παρουσίαση
1.4. Επίλογος
Κεφάλαιο 2: Η αρπαγή της Βρισηίδας στο πλαίσιο της θεωρίας διεθνούς πολιτικής
2.1. Εισαγωγή
2.1.1. Μεθοδολογική αποτύπωση: Διεθνής πολιτική και άνθρωπος vs ηθικολογία και συμπεριφορισμός
2.1.2. Η αρπαγή της Βρισηίδας: Η πλοκή του μύθου
2.2. Άνθρωπος και αρπαγή
2.2.1. Animus dominandi
2.3. Συμφέρον και επιβίωση: Από το άτομο στο κράτος
2.4. Τα κράτη στο διεθνές σύστημα: Αρπαγή, ισχύς και επιβίωση στο πλαίσιο της συστημικής ανάλυσης
2.4.1. Η αρπαγή απέναντι στον σύμμαχο
2.4.2. Κράτος και αρπαγή
2.5. Σύστημα και αρπαγή
2.5.1. Η αυτοβοήθεια ως μέσο αντιμετώπισης εφαρμογών αρπαγής
2.5.2. Μεγάλες δυνάμεις και αρπαγή
2.6. Επίλογος
Κεφάλαιο 3: Η σύναψη συνθηκών και η στρατηγική κατατριβής τρίτων
3.1. Εισαγωγή
3.1.1. Μεθοδολογική αποτύπωση
3.1.2. Pacta sunt servanda: Προϋποθέσεις, διαστάσεις και θεωρητικοί προβληματισμοί
3.1.3. Η σύναψη και η καταπάτηση της συνθήκης για τη διευθέτηση του Τρωικού πολέμου
3.2. Σύναψη συνθηκών και συστημικές προκλήσεις
3.2.1. Το πρωτογενές πεδίο ανάδειξης της συνεργασίας: Ο ρόλος του αντιπάλου
3.3. Η θεωρία της διπλωματίας και η άσκησή της ως ανεξάρτητη μεταβλητή
3.4. Η ακυρωτική παρέμβαση: Δόγμα κατατριβής τρίτων
3.5. Επίλογος
Κεφάλαιο 4: Ο διάλογος του Έκτορα και της Ανδρομάχης: Η έννοια της ελευθερίας στο πλαίσιο της θεωρίας διεθνούς πολιτικής
4.1. Εισαγωγή
4.1.1. Μεθοδολογική αποτύπωση
4.1.2. Ο διάλογος του Έκτορα με την Ανδρομάχη
4.2. Ατομική ελευθερία και ηθικό καθήκον
4.2.1. Η έννοια της ελεύθερης βούλησης
4.2.1.1. Ελεύθερη βούληση και δημοκρατία
4.2.1.2. Ελεύθερη ατομική βούληση και χρέος
4.3. Ελευθερία και έθνος-κράτος
4.3.1. Κυριαρχία
4.3.1.1. Ανεξαρτησία στη λήψη αποφάσεων και η ορθολογική λήψη αποφάσεων
4.3.1.2. Κυριαρχία και αλληλεξάρτηση
4.4. Ελευθερία σε συστημικό επίπεδο ανάλυσης: Συστημική αναρχία, ηγεμονισμός, σταθερότητα και αστάθεια
4.4.1. Συστημικές προϋποθέσεις και η διάσταση της ελευθερίας
4.4.1.1. Μονοπολισμός
4.5. Επίλογος
Κεφάλαιο 5: Ο πόλεμος ως μέθοδος αποτροπής τρίτων: Η διάσταση του μιλιταρισμού, ο φόβος και το δέος
5.1. Εισαγωγή
5.2. Η έμμεση ανάπτυξη: Ο πόλεμος ως μέθοδος αποτροπής τρίτων
5.2.1. Ο μιμητισμός ως πολιτική επιλογή στη διεθνή αρένα
5.2.2. Μιμητισμός και πόλεμος: Ο πόλεμος ως μέσο αποτροπής τρίτων
5.3. Ο πόλεμος ως μέσο αποτροπής τρίτων: Πολιτικός σκοπός vs μιλιταρισμός
5.4. Ο φόβος στο πλαίσιο του πολέμου ως μέσο αποτροπής τρίτων
5.5. Το δέος στο πλαίσιο του πολέμου ως μέσο αποτροπής τρίτων
5.5.1. Ψυχολογικές επιχειρήσεις στα πλαίσια πρόκλησης δέους
5.5.1.1. Θηριωδία στα πλαίσια πρόκλησης δέους
5.5.1.2. Λεκτικός επηρεασμός για πρόκληση δέους
5.6. Επίλογο
Κεφάλαιο 6: Η επιμελητεία πολέμου και οι θεωρητικές της προεκτάσεις: Η διαχρονική εξέλιξη από το ομηρικό έπος μέχρι σήμερα
6.1. Εισαγωγή
6.2. Ορισμοί και εννοιολογικές εμβαθύνσεις γύρω από την επιμελητεία πολέμου
6.3. Επιμελητεία πολέμου και Ιλιάδα
6.4. Η επιμελητεία πολέμου στην εξελικτική διάσταση του πολεμικού φαινομένου
6.5. Επιμελητεία και φθορά πολέμου
6.5.1. Eνεργητική φθορά πολέμου
6.5.2. Παθητική φθορά πολέμου
6.6. Φθορά πολέμου σε διεθνοσυστημικό επίπεδο
6.7. Επιμελητεία πολέμου και άνθρωπος
6.8. Επιμελητεία πολέμου, φόβος και δέος
6.9. Επίλογος
Κεφάλαιο 7: Ανορθόδοξες επιχειρήσεις και Ιλιάδα: Θεωρητικές και στρατηγικές διαστάσεις
7.1. Εισαγωγή
7.2. Το επίκαιρο των ανορθόδοξων επιχειρήσεων
7.3. Ανορθόδοξες επιχειρήσεις και Τρωικός πόλεμος
7.4. Ανορθόδοξες επιχειρήσεις: Θεωρητικές προσεγγίσεις και εμπειρικές εφαρμογές
7.5. Εννοιολογικό πλαίσιο
7.6. Φθορά στο ηθικό του αντιπάλου και οι ασύμμετρες εμπλοκές
7.7. Επίλογος
Κεφάλαιο 8: Επιμύθιο
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Ευρετήριο
O Σπύρος Λίτσας απέκτησε το διδακτορικό του από το Durham University, UK και είναι Καθηγητής Θεωρίας των Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Επισκέπτης Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών [Science Po] του Πανεπιστημίου της Grenoble στη Γαλλία. Έχει διδάξει Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγική ως επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Durham (Βρετανία), στο Zayed Military University (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα), στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας, στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, στη Σχολή Ευελπίδων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Είναι επιστημονικός διευθυντής της σειράς «International Relations in the Gulf and the Eastern Mediterranean» από τον εκδοτικό οίκο Routledge και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Διεθνείς Σπουδές» στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Οι πιο πρόσφατες μονογραφίες του είναι οι Smart Instead of Small in International Relations Theory: The Case of the United Arab Emirates, άνοιξη, 2023 και Διεθνείς σχέσεις από την αρχή: Θεωρητικοί αναστοχασμοί, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας, 2023.
