Σπύρος Ν. Λίτσας, Η μεγάλη εικόνα στον πόλεμο του Ισραήλ

Οι ΗΠΑ επέδειξαν αποφασιστικά στρατηγικά αντανακλαστικά, παίρνοντας αμέσως ορθολογική θέση απέναντι στην κρίση και τραβώντας ξεκάθαρες κόκκινες γραμμές εντός και εκτός του πλαισίου τριβής. Μοναδικό ξανά σημείο αμφισημίας αποτελεί η προσέγγιση των ΗΠΑ προς την Τουρκία ως προς τη στάση που κρατά η δεύτερη και στον συγκεκριμένο πόλεμο. Αλλά για να είμαστε δίκαιοι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις αποτελούν εδώ και πολλές δεκαετίες τη μαύρη τρύπα του αμερικανικού κύρους και γοήτρου, ένα ζήτημα που σίγουρα δεν είναι εύκολο να λυθεί στο πλαίσιο της συμβατικής διπλωματίας και που τα προηγούμενα χρόνια, προ της Προεδρίας Biden, εξελισσόταν δυσμενέστερα για τις πάγιες ελληνικές θέσεις. Ο δυτικός κόσμος είχε ανάγκη να δει την ξεκάθαρη στάση των ΗΠΑ σε μια τόσο σοβαρή κρίση στη Μέση Ανατολή, σημάδι πως η λανθασμένη μονομέρεια του Pivot to the Asia Pacific που έχει στοιχίσει τόσο πολύ στην Αμερική έχει περιορισθεί σημαντικά από τη σημερινή κυβέρνηση.

Το Ιράν, ένα κράτος που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Κίνας, εμπλέκεται ήδη στη σύγκρουση Ισραήλ – Τζιχαντιστών με τη χρήση μεθόδων έμμεσης αντιπροσώπευσης. Η κλιμακωτή εμπλοκή της Σιιτικής Ημισελήνου στη Μέση Ανατολή, των Σιιτικών ενόπλων ομάδων δηλαδή με διαφορετικά επίπεδα μαρτυριολογικής εσχατολογίας, αποτελεί ένα κομβικό ζήτημα όχι μόνο ως προς την εξέλιξη του πολέμου αλλά και ως προς τη διάχυση της σύγκρουσης και σε άλλες κατευθύνσεις. Στην περίπτωση που το σενάριο της διάχυσης πραγματωθεί τότε οι πιθανότητες μετάβασης σε έναν Ολικό Πόλεμο Ευρείας Γεωγραφικής Κλίμακας ενισχύονται, οι τιμές ως προς τη χρήση φορτίων ισχύος αυξάνονται και πλέον θα βρισκόμαστε εμπρός σε ένα καταλυτικό γεγονός για το σύνολο του Διεθνούς Συστήματος. Ο ρόλος του Ιράν είναι σημαντικός λοιπόν, ενώ μένει να δούμε ποια θα είναι και η στάση της Κίνας ως προς τον έλεγχο της Ιρανικής εσχατολογίας.

“Ενδιαφέρον” ρόλο έχει ήδη αρχίσει να διαδραματίζει η Τουρκία. Η Άγκυρα βλέπει τον Πόλεμο στο Ισραήλ ως τη μεγάλη ευκαιρία της να αναβαθμίσει το στρατηγικό της status και να αυξήσει την παρεμβατικότητα της στην περιοχή. Η ωμή υποστήριξη όμως στη Χαμάς και στην Παλαιστινιακή Τζιχάντ που τους αποκαλεί “Μαχητές της Ελευθερίας” [sic], διεγείρει τα αντανακλαστικά κομβικών δρώντων του Αραβικού κόσμου. Η Αίγυπτος βλέπει ξανά ότι η ζέση της Άγκυρας να στηρίζει τα διάφορα παρακλάδια των Αδελφών Μουσουλμάνων στην περιοχή δεν ήταν παροδική, ένα στοιχείο που σίγουρα προβληματίζει και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ η Σαουδική Αραβία σε καμία των περιπτώσεων δεν βλέπει με θετικό μάτι τις προσπάθειες της Τουρκίας να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στις διεθνείς σουνιτικές υποθέσεις.

Τέλος, η ιστορικής σημασίας Αβρααμική Συνθήκη, μια από τις κορυφαίες στιγμές της Αμερικανικής Διπλωματίας διαχρονικά στη Μέση Ανατολή, δοκιμάζεται σκληρά από τον πόλεμο. Ήδη το Μπαχρέιν διέκοψε τις σχέσεις του με το Ισραήλ. Ας είμαστε όμως ρεαλιστές. Τα δυο κράτη με την ειδική βαρύτητα στην περιοχή του Κόλπου είναι η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η ψυχή δηλαδή και το μυαλό του Αραβικού κόσμου, μαζί με το κορμί που είναι η Αίγυπτος. Ο ρόλος τους για τη μη διάχυση της κρίσης αλλά και για τον έλεγχο της Σιιτικής Ημισελήνου είναι κομβικός.

Η Ελλάδα έχει λειτουργήσει και γενναία αλλά και ορθολογικά μέχρι τώρα στον Πόλεμο αυτό. Η εξόχως γρήγορη υποστήριξη μας προς το Ισραήλ έδειξε αντανακλαστικά. Η αναφορά του Έλληνα Πρωθυπουργού για το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου έδειξε γνώση αλλά και κατανόηση της λειτουργίας μιας στενής συμμαχικής σχέσης των δυο κρατών, ενώ και το όλον του Ελληνισμού, δηλαδή η λειτουργία Αθηνών και Λευκωσίας αποδεικνύει για άλλη μια φορά το πόσο σημαντική είναι αυτή η σχέση για τη διασφάλιση αναβαθμισμένου ρόλου και πολυεπίπεδων συμφερόντων του Ελληνικού κόσμου.

Ο πόλεμος θα είναι μακρύς, οι προκλήσεις εμπρός μας πολλές και απαιτητικές. Έχουμε ήδη εισέλθει σε ταραγμένα νερά και το σίγουρο είναι, αυτό μπορώ να το πω δίχως να κινδυνεύω να υποπέσω στο θανάσιμο διεθνολογικό αμάρτημα της μελλοντολογίας, πως η περιοχή μας μετά την 7/10 δεν θα είναι ξανά ποτέ πια η ίδια. Το στοίχημα είναι να γίνει σταθερότερη.