Στο βιβλίο ο συγγραφέας αναφέρεται στη διαχείριση προκλήσεων εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο την περίοδο που άσκησε τα καθήκοντα ΑΓΕΕΘΑ (Δεκ. 1993-Φεβρ. 1996). Παρουσιάζει/αναλύει την πολιτικοστρατιωτική συνεργασία, τη λειτουργία του αμυντικού συστήματος, τον ρόλο του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και των ΗΠΑ στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση στο Αιγαίο-Ανατολική Μεσόγειο.
Ο συγγραφέας περιγράφει και τοποθετείται απέναντι σε καταστάσεις και συμπεριφορές, προχωράει σε σχόλια και καταλήγει σε εκτιμήσεις.
Προσφέρει στον αναγνώστη και στον ιστορικό στοιχεία, προκειμένου να αξιολογηθεί ο χειρισμός των προκλήσεων εθνικής ασφάλειας, κυριαρχίας.
Τέλος ο αναγνώστης/ιστορικός θα διευκολυνθεί να ανιχνεύσει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως:
- Πόσο έτοιμη, πολιτικά και στρατιωτικά, ήταν η χώρα μας να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις;
- Πώς λειτούργησε το πολιτικό σύστημα στη δόμηση και λειτουργία του αμυντικού συστήματος;
- Πώς ήταν οι πολιτικοστρατιωτικές σχέσεις;
- Ποια είναι τα όρια της εξωτερικής αλληλεγγύης (ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΗΠΑ) στην υποστήριξη των νόμιμων κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας;
- Ποιος ο ρόλος των ΜΜΕ σε περιόδους έντασης και κρίσης; Προσφέρεται πορεία ασφαλούς εθνικού πλου;
Το βιβλίο κλείνει με το Επίμετρο στο οποίο ο συγγραφέας καταθέτει την προσωπική του εκτίμηση για τα εσόμενα (επερχόμενα) στην Ελλάδα και το άμεσο γεωπολιτικό της περιβάλλον.
Πρόλογος
Μέρος Α΄
Δεκέμβριος 1993 – Δεκέμβριος 1995
Πώς φθάσαμε στην κρίση;
Τουρκική επιθετικότητα – Ανοχή συμμάχων – Εσωτερικές παθογένειες
Κεφάλαιο 1
Η πρόκληση του ΑΓΕΕΘΑ
Εισαγωγικά
Επιλογή ως ΑΓΕΕΘΑ
Πρώτες ανησυχίες
Γενικά
Ο επιχειρησιακός ρόλος του ΑΓΕΕΘΑ
Τα προβλήματα των στελεχών των ΕΔ
Το αμυντικό δυναμικό της χώρας
Η αμυντική βιομηχανία
Η οικονομική λειτουργιά των ΕΔ-λιτότητα
Η πελατειακή αντίληψη των πολιτικών στη διαχείριση του προσωπικού των ΕΔ
Πολιτική Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ)
Δόγμα εθνικών επιχειρήσεων
Επερχόμενες εξελίξεις
Δύο κείμενα αποκαλυπτικά
Παιδεία-ηθικές αξίες-επιτελικό έργο
Λειτουργική αναβάθμιση
Προβολή της ορθόδοξης παράδοσης και των ηθικών αξιών στις ΕΔ
Προβληματισμός παραίτησης
Το έγκλημα της στρατολογικής νομοθεσίας
Συμπόσια και ημερίδες
Ανώτατη στρατιωτική παιδεία
Κεφάλαιο 2
Προκλήσεις εθνικής ασφάλειας το 1994
Εισαγωγικά
Η ένταση επέκτασης των χωρικών υδάτων (Νοέ. 1994)
Επισημάνσεις στο Δίκαιο Θαλάσσης
Δίκαιο Θαλάσσης και εθνική ασφάλεια
Διαφιλονικούμενο αγαθό
Θόρυβος Τουρκίας πριν τις 16-11-1994
Ελληνική στάση
Δράσεις εντός 1994 που φωτίζουν την ένταση του Νοε. 1994
Σε κλοιό πιέσεων από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ
Απόρρητη αναφορά ΑΓΕΕΘΑ για τα χωρικά ύδατα
Διακλαδική άσκηση ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ
Αμερικανοί (και ΝΑΤΟ) επιμένουν για διαιτησία
Κινητοποίηση Αμερικανών (υπηρεσίες πληροφοριών)
Άσκηση ΝΕΑΡΧΟΣ-94. Ενόχληση της πολιτικής ηγεσίας
Αναφορά προς τον υπουργό άμυνας μετά την ένταση
Τα ΜΜΕ στην ένταση του Νοε. 1994
Οι προβληματισμοί μου για τα ΜΟΕ
Σκέψεις μετά την εμπειρία διαχείρισης της έντασης
Ασκήσεις ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, πεδίο τριβής με ΝΑΤΟ και Τουρκία
ΔΕΕ – νέο πεδίο ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης
Κωδικοποίηση ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης στο ΝΑΤΟ
Κεφάλαιο 3
Δυσμενές περιβάλλον ασφάλειας το 1995 (προμηνύματα εξωτερικών κινδύνων)
Επιτελική εκτίμηση ΓΕΕΘΑ για την επέκταση χωρικής θάλασσας
Οι εκτιμήσεις των ΓΕ ως προς τα πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα της επέκτασης
Οι εκτιμήσεις των ΓΕ για τις τουρκικές αντιδράσεις
Πρωτοβουλία του ΓΓ/ΝΑΤΟ για εκτόνωση της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης
Σκέψεις και προβληματισμοί για το Β΄ εξάμηνο του 1995
Προφητική επισήμανση του Ν. Κουρή (11 Δεκ. 1995)
Κλείνοντας το 1995
Στρατιωτικές δυνατότητες και πολιτική ευθύνη
Το ΣΑΓΕ γνωματεύει αρνητικά στην παρουσία τουρκικών στρατιωτικών μονάδων στην Ελλάδα
Επαφή με τον τούρκο ΑΓΕΕΘΑ
Ανταλλαγή επιστολών
Κεφάλαιο 4
Ελληνομαμερικανικά
Επισκέψεις αμερικανών αξιωματούχων στον ΑΓΕΕΘΑ 1994-1995 (επεισόδιο με αμερικανό ΑΚΑΜ)
Προκλητική επιστολή του αμερικανού ΑΓΕΕΘΑ προς το Κογκρέσσο, 22-6-1995
Σχόλια ΑΓΕΕΘΑ – απάντηση
Έμμεση προειδοποίηση για αντικατάσταση ΑΓΕΕΘΑ
Κεφάλαιο 5
Κρίση των Βαλκανίων
Προκλήσεις ασφαλείας από Βορρά
Το ΕΘΚΕΠΙΧ παρακολουθεί και αναλύει τις εξελίξεις
Ελληνικές θέσεις
Ελληνοαλβανικές σχέσεις
Ελληνοβουλγαρικές επαφές
Το ΝΑΤΟ προσβάλλει αεροσκάφη των Βοσνιοσέρβων
Αναφορά προς υπουργό άμυνας για κινήσεις ΗΠΑ
Ιδέες των ΗΠΑ για περιορισμό της κρίσης
Μηνύματα από τη SHAPEX-95
ΝΑΤΟ, πρακτορείο ενοικίασης στρατιωτικής ισχύος στην υπηρεσία της Pax Americana
Επιστολή Μπλάντιτς στον υπουργό άμυνας
Συμβούλιο Εθνικής Άμυνας (ΣΑΜ) για τα Βαλκάνια
Διεύρυνση ΝΑΤΟ και ΕΕ προς ανατολάς και ελληνικά συμφέροντα
Κεφάλαιο 6
Ενιαίος αμυντικός χώρος Ελλάδας-Κύπρου
Επίσκεψη σε Κύπρο, 1993
Έννοια και περιεχόμενο του ΔΕΑΧ
Αναφορά προς τον υπουργό άμυνας
Επίσκεψη κύπριου υπουργού άμυνας στην Αθήνα
Προβλήματα στην υλοποίηση του ΔΕΑΧ
Αντιδράσεις στο ΔΕΑΧ (σύντομη ιχνηλάτηση)
Η ελληνική κοινή γνώμη απέναντι στο ΔΕΑΧ
Ισραήλ και ΕΑΧ Ελλάδας-Κύπρου
Κεφάλαιο 7
Εισερχόμενοι στο 1996
Γενικά
Προγραμματικές δηλώσεις κυβέρνησης Σημίτη
Μέρος Β΄
Η κρίση των Ιμίων και η διαχείρισή της
Κεφάλαιο 1
Γενικά χαρακτηριστικά της κρίσης
Εισαγωγικά
Μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων
Θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης της κρίσης 1996 (ν.2292/95)
Έλεγχος-διοίκηση των ΕΔ στην κρίση
Οι ανησυχίες μου για την οργάνωση του συστήματος χειρισμού κρίσεων
Το αμυντικό μας σύστημα, Ιανουάριος 1996
Αρετή, δίκαιο και όπλα για την άμυνα
Λογικές προσδοκίες από τις ΕΔ
Δυνατότητες-αδυναμίες
Ετοιμότητα του αμυντικού συστήματος τον Ιανουάριο του 1996
Αναφορές ΑΓΕΣ και ΑΓΕΝ προς υπουργό άμυνας για ευαίσθητα σημεία άμυνας
Ειδικές Δυνάμεις
Διάταξη των ΕΔ στην κρίση του Ιανουαρίου του 1996
Ετοιμότητα τουρκικών ΕΔ
Σύστημα επιτήρησης Αιγαίου
Αξιοποίηση συμμαχικών ευκαιριών-πολιτική στάση
Σύγκριση δυνάμεων Ελλάδας-Τουρκίας τον Ιανουάριο του 1996
Γενικές σκέψεις για το αμυντικό μας σύστημα
Η τουρκική απειλή με το τέλος του 1995
Κοινοί στόχοι ΗΠΑ-Τουρκίας για το 1996
Καθεστώς του Αιγαίου (status quo)
Συνοπτική αναφορά στις ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο
Νομικό Καθεστώς νήσων, νησίδων, βραχονησίδων στο Αιγαίο και στη ΝΑ Μεσόγειο
Νομικά και άλλα επιχειρήματα για την ελληνικότητα των Ιμίων
Γενική τουρκική τοποθέτηση για την κυριότητα των Ιμίων
Αμερικανικές απόψεις για την κυριότητα των Ιμίων
Η γεωγραφία των βραχονησίδων Ίμια
Σημαντικότητα βραχονησίδων
Πρόγραμμα ανάπτυξης βραχονησίδων
Προκλητικές ενέργειες Τουρκίας που προηγήθηκαν της κρίσης
Κινήσεις τουρκικής φρεγάτας YAVUZ
Κεφάλαιο 2
Ιστορικό εξελίξεων από 25 Δεκ.95 – 31 Ιαν.96
25 Δεκ.95 – 27 Ιαν.96 – Εξελίξεις
Κυριακή 28 Ιαν.96 – Εξελίξεις
Δευτέρα 29 Ιαν.96 – Στρατιωτικό επίπεδο
Δευτέρα 29 Ιαν.96 – Πολιτικό επίπεδο
Τρίτη 30 Ιαν.96 – Στρατιωτικό επίπεδο
Τρίτη 30 Ιαν.6 – Πολιτικό επίπεδο
Τετάρτη 31 Ιαν.96 – Στρατιωτικό επίπεδο
Στοιχεία από συνέντευξη (μετά την απεμπλοκή) υποπλοιάρχου Θ. Μούση, Διοικητή ΟΥΚ στην Α. Ίμια
Τετάρτη 31 Ιαν.96 – Πολιτικό επίπεδο
Πληροφορίες
Γενικά
Περίοδος 25 Δεκ.95 – 28 Ιαν.96
Περίοδος 28 Ιαν.96 – 31 Ιαν.96
Πληροφορίες από αμερικανικές πηγές
Πληροφορίες από τουρκικές πηγές
Μηνύματα για επερχόμενη κρίση
Δύο αποκαλυπτικά απόρρητα τηλεγραφήματα που έφθασαν στο ΓΕΕΘΑ, κατόπιν εορτής
Από τη συζήτηση στη Βουλή 30-1-96
Η λύση της κρίσης (πότε επήλθε η συμφωνία)
Κεφάλαιο 3
Ανάλυση της κρίσης
Γενική τοποθέτηση
Σχόλια και συμπεράσματα όπως καταγράφονται από υπηρεσιακούς παράγοντες
Αναφορά ΓΕΕΘΑ από 17-3-96
Αναφορά ΓΕΝ από 15-2-96
Συνέντευξη Διοικητή ΕΥΠ, ναυάρχου Λ. Βασιλικόπουλου (περιοδικό Η Νέα Πολιτική, Μάρτιος 2007)
Τοποθέτηση πτεράρχου Ν. Κουρή, ΥΦΕΘΑ
Εισηγήσεις-εκτιμήσεις ΑΓΕΕΘΑ για ενημέρωση μελών ΚΥΣΕΑ της 8-2-96
Η πολιτικοστρατιωτική συνεργασία όπως τη βίωσα
Βασικά συμπεράσματα και προβληματισμοί μου από την κρίση
Συμβούλιο Άμυνας (ΣΑΜ), 1 Φεβ. 96
Αποσπάσματα δημοσιοποιημένων παρατηρήσεων για τον χειρισμό της κρίσης
Πολιτικοί χειρισμοί
Εξωτερική πολιτική
Ένοπλες Δυνάμεις
ΗΠΑ – τρίτοι
ΜΜΕ
Δημοσκόπηση PRC/ ΕΛΙΑΜΕΠ
Παρατηρήσεις αξιωματικού του ΠΝ
Πολιτική διαχείρισης της κρίσης όπως την προσέλαβα
Η κυπριακή κυβέρνηση στο σκοτάδι
Η λύση που προέκρινε η ελληνική κυβέρνηση
Κατανόηση της κρίσης
Χαρακτήρας-εικόνα πολιτικής συμπεριφοράς
Τοποθετήσεις πολιτικών αρχηγών στη Βουλή 31-1-96 επί της Συμφωνίας
Πρόληψη κρίσης – υπαρκτά περιθώρια τον Ιανουάριο 1996
Γενικά 611 Αποτυχία πρόληψης της κρίσης
Πολιτική παράδοση, η μη ανάλυση των κρίσεων
Κεφάλαιο 4
Στάση ΜΜΕ και τρίτων
Η στάση των ελληνικών ΜΜΕ στην κρίση
Ο ρόλος της Ευρώπης, ΟΗΕ και ΝΑΤΟ στην κρίση
Γενικά σχόλια
Η στάση των ΗΠΑ
Διεθνείς εμπειρίες παρόμοιες των Ιμίων
Κεφάλαιο 5
Ειδική αναφορά σε κομβικά σημεία
Έπαρση ελληνικής σημαίας
Η σημαία στις διαπραγματεύσεις 30 και 31 Ιαν. 1996
Κλιμάκωση της κρίσης
Φύλαξη δυτικής Ίμια
Έξοδος Τούρκων στη δυτική Ίμια
Σχολιασμός εξόδου Τούρκων στη δυτική Ίμια
Πρόσκληση κυβερνητών πλοίων στο ΥΕΘΑ
Τακτική συμπεριφορά ναυτικής δύναμης περιοχής Ιμίων
Πληροφορία από Ουάσινγκτον 310100Β Ιαν.96 για επικείμενη επίθεση Τούρκων
Παρατηρήσεις
Δημόσια επίθεση κατά των ΕΔ από Σημίτη, Πάγκαλο
Το ψευτοδίλημμα «ειρήνη ή πόλεμος»
Επέκταση χωρικών μας υδάτων ως ενδεχόμενο
Αποστρατιωτικοποίηση νήσων
Εθνικοί Κανόνες Εμπλοκής (EKE)
Κεφάλαιο 6
Αποστρατεία ΑΓΕΕΘΑ
Το δεκαπενθήμερο 1 έως 16 Φεβ.1996 – Αντιπαράθεση με την πολιτική ηγεσία
Γενικά
Οι δύο πρώτες ημέρες του Φεβ.96
Αντίδραση ένωσης αποστράτων ΠΝ (ΕΑΑΝ)
Εθνικοί Κανόνες Εμπλοκής (ΕΚΕ) μετά την κρίση
Παραίτηση το πρωί 31 Ιαν.96 – Αντίδραση σε μομφή του πρωθυπουργού κατά των ΕΔ
Σημείωμα, 5 Φεβ.96, προς τον ΥΕΘΑ
Πλαστογραφημένη ανακοίνωση (δήθεν ανακοίνωση Τύπου ΓΕΕΘΑ 6-2-96)
Το ΚΥΣΕΑ της 8ης Φεβ.96
Τι κρύβεται πίσω από την αποστρατεία μου
Υπάρχει αμερικανικός δάκτυλος στην αποστρατεία μου;
Αντίδραση ΕΑΑΝ στην αποστρατεία ΑΓΕΕΘΑ
Εκτιμήσεις ΣΑΓΕ
Αντιδράσεις-σχόλια σε ΜΜΕ μετά την απόφαση ΚΥΣΕΑ για αποστρατεία ΑΓΕΕΘΑ
Μηνύματα από τις ΗΠΑ
Η κρίση των Ιμίων στην προεκλογική διαμάχη Σεπτεμβρίου 1996 – Ανακοίνωσή μου 18-9-96
Σχόλια τρίτων μετά την ανακοίνωσή μου στις 18-9-96
Δημόσια δήλωσή μου στις 7-11-2005
Απάντηση σε αιτιάσεις Σημίτη (βιβλίο του, 2005)
Δήλωση Ν. Σταύρου (καθηγητή διεθνών σχέσεων-ΗΠΑ)
Απάντηση στις δημόσιες προσωπικές ύβρεις του Θ. Πάγκαλου
Παράδοση καθηκόντων ΑΓΕΕΘΑ
Διαταγή παράδοσης καθηκόντων
Επίλογος
Επίμετρο
Ελληνικά αρκτικόλεξα
Αγγλικά αρκτικόλεξα
Βίντεο της παρουσίασης του βιβλίου στις 20/03/2015 στη Στοά του Βιβλίου (https://youtu.be/mdw082dJOCQ):
Ο Ναύαρχος ε.α. Χρήστος Λυμπέρης, επίτιμος ΑΓΕΕΘΑ, γεννήθηκε το έτος 1935 στην Άσκρη Θηβών. Το 1952 εισήλθε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων από την οποία απεφοίτησε το 1956 ως Μάχιμος Σημαιοφόρος του Π.Ν. Υπηρέτησε σε πολεμικά πλοία ως αξιωματικός, Κυβερνήτης, Διοικητής ομάδων πλοίων, αρχιεπιστολέας στόλου και Αρχηγός Στόλου. Διετέλεσε Διοικητής Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και Ναυτικής Εκπαίδευσης. Ολοκλήρωσε τη σταδιοδρομία του ως Αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Το έτος 1973 φυλακίσθηκε και αποτάχθηκε από τη Δικτατορία διότι συμμετείχε στο Κίνημα του Ναυτικού ως Κυβερνήτης του Αντιτορπιλικού Πάνθηρ. Επανήλθε στις τάξεις του Π.Ν. με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Πέραν των σπουδών περί τη ναυτική επιστήμη είναι και πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Από τον γάμο του με τη Χρυσούλα Καταγά απέκτησε δύο παιδιά, αμφότερα αξιωματικοί του Π .Ν.
