Η αξία της ασφάλειας και της άμυνας για μια κοινωνία και ένα έθνος-κράτος είναι ύψιστης σημασίας και προτεραιότητα, και με αυτό τον τρόπο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται κάθε φορά. Η σύγχρονη διεθνής πραγματικότητα επιβάλλει τη γνώση του παρελθόντος μέσα από τη βιωματική αλήθεια των δρώντων και των αλληλεπιδράσεων που συντελούνται ανάμεσά τους. Η δημιουργία τριβών μεταξύ των εμπλεκομένων είναι σχεδόν αναπόφευκτη και για αυτόν τον λόγο η έγκαιρη διάγνωσή τους αποτελεί πρόκληση και αναγκαιότητα. Η ορθή ανάλυση των δεδομένων και η ιεράρχηση των ρυθμιστικών παραγόντων μέσα στο διεθνές περιβάλλον θα μπορεί να συμβάλλει στη βέλτιστη στοχοθέτηση και στον μετέπειτα ρεαλιστικό σχεδιασμό της ενδεδειγμένης στρατηγικής προς εξυπηρέτηση των ζωτικών συμφερόντων ενός κράτους.
Η πολιτική οικονομία της ασφάλειας και της άμυνας μπορεί να περιγραφεί με ποικίλλους τρόπους και να ιδωθεί μέσα από διαφορετικές οπτικές. Στη σημερινή εποχή στην οποία το διεθνές σύστημα χαρακτηρίζεται από αυξανόμενη πολυπολικότητα και οι διεθνείς εξελίξεις λαμβάνουν χώρα με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι στον προηγούμενο αιώνα τα ζητήματα που άπτονται της εθνικής ασφάλειας για τους βασικούς δρώντες φαίνεται να αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Επιπρόσθετα, γίνεται αντιληπτή η χρησιμότητα ενδυνάμωσης της ιστορικής μνήμης και ταυτόχρονα αποφυγής της ιστορικής λήθης με σκοπό να μην επαναληφθούν εκ νέου τραγικά λάθη του παρελθόντος που πιθανόν θα θέσουν σε κίνδυνο την εύρυθμη λειτουργία και την ύπαρξη του ίδιου του κράτους.
«… Στο πόνημα του ο συγγραφέας πραγματεύεται τη μεταψυχροπολεμική εποχή και τη συσχέτιση της πολιτικής οικονομίας με την άμυνα και την ασφάλεια. Η θεματική καλύπτεται περιφερειακά και παγκόσμια μέσα από το πρίσμα της ρεαλιστικής θεώρησης με έμφαση στις πολιτικές των μεγάλων ανερχόμενων και επεκτατικών δυνάμεων, χρησιμοποιώντας πέραν της σύνθεσης και ανάλυσης και περιπτωσιολογικά παραδείγματα για συμπλήρωση και τεκμηρίωση των επιχειρημάτων του. Ουσιαστικά, ο συγγραφέας επιχειρεί ένα δύσκολο εγχείρημα: καλύπτει μια μεταβατική περίοδο στο διακρατικό σύστημα από τον διπολισμό σε κάτι άλλο με επίκεντρο το μείζον και διαχρονικό ζήτημα της ασφάλειας. Τι μπορεί να είναι αυτό; Το πολυπολικό της περιόδου προ του Β ́ Παγκοσμίου πολέμου που το χαρακτηρίζει η εικοσαετής κρίση του 1919-1939 και η οποία οδήγησε σε πόλεμο στην Ευρώπη ή κάτι παραπλήσιο της περιόδου του Α ́ Παγκοσμίου πολέμου που είχε επίσης οδηγήσει και πάλι σε πόλεμο στην Ευρώπη; Ένα μπορεί να λεχθεί με σιγουριά: το διακρατικό σύστημα οδεύει «πίσω στον μέλλον», με τα γνωστά χαρακτηριστικά της καχυποψίας, των ανταγωνισμών, της αστάθειας, της ανασφάλειας, των εξοπλισμών, των πολέμων επιλογής (δηλαδή επιδρομικών πολέμων) και των κοινώς νεοϊμπεριαλιστικών πρακτικών και επιδιώξεων» (Μάριος Ευρυβιάδης, Πρόλογος).
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή 17
Αντί Προλόγου, του Μάριου Λ. Ευρυβιάδη 21
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΜΥΝΑ ΣΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
1.1 Γενικά 25
1.2 Περί διεθνών σχέσεων 26
1.3 Η ισχύς και η ασφάλεια 36
1.4 Eπίπεδο ανάλυσης/αναφοράς 64
1.5 Στοχοθέτηση και υψηλή στρατηγική 67
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
2.1 Γενικά 81
2.2 Σύγχρονες μεγατάσεις 88
2.3 HΠΑ 100
2.4 Ρωσία 108
2.5 Κίνα 121
2.6 Ε.Ε. 128
2.7 Διεθνείς οργανισμοί και συμμαχίες 135
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
3.1 Γενικά 139
3.2 Διαστάσεις ασφάλειας 143
3.3 Το θεωρητικό/εννοιολογικό πλαίσιο της εθνικής ασφάλειας 146
3.4 Στοιχεία ανάλυσης 158
3.5 Μελέτη περίπτωσης: AUKUS 161
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
4.1 Γενικά 167
4.2 Διαστάσεις άμυνας 170
4.3 Το θεωρητικό/εννοιολογικό πλαίσιο της εθνικής άμυνας 173
4.4 Στοιχεία ανάλυσης 187
4.5 Μελέτη περίπτωσης: Kίνα-Ταϊβάν 192
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
5.1 Γενικά 199
5.2 Άμυνα και οικονομία 202
5.3 Οικονομικά μέτρα 212
5.3.1 Οικονομικές κυρώσεις213
5.3.2 Οικονομικά κίνητρα219
5.4 Κόστος ευκαιρίας άμυνας 223
5.5 Επιχειρησιακές λειτουργίες 226
5.5.1 Εφοδιαστική αλυσίδα227
5.5.2 Προμήθειες και αποθέματα229
5.5.3 Ασφάλεια και λειτουργία εφοδιαστικής αλυσίδας237
5.5.4 Περιοχές προτεραιότητας240
5.6 Μελέτη περίπτωσης: Επιβολή οικονομικών κυρώσεων της Δύσης
ενάντια στη Ρωσία 243
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
6.1 Γενικά 253
6.2 Συντελεστές στρατιωτικών δαπανών 261
6.3 Καταγραφή στρατιωτικών δαπανών 269
6.3.1 Διεθνώς272
6.3.2 Ανά γεωγραφική περιφέρεια273
6.3.3 Ανά ομάδες χωρών278
6.3.4 Ε.Ε.282
6.4 Μελέτη περίπτωσης: Τουρκία και Ελλάδα 285
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
7.1 Γενικά 301
7.2 Η πληροφορία στην ασφάλεια 314
7.3 Η τεχνολογία στην ασφάλεια 333
7.4 Η οργανωσιακή μάθηση και η ασφάλεια 335
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
8.1 Γενικά 341
8.2 Το νέο διεθνές περιβάλλον 350
8.3 Η ασφάλεια και η άμυνα στη νέα εποχή 361
8.4 Επίλογος 365
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α΄ Γλωσσάρι 369
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β΄ Λίστα κρατών χωρίς Ένοπλες Δυνάμεις 373
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ΄ Ειρηνευτικές αποστολές που συμμετέχουν
οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις 375
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 379
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 385
ΠΗΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 396
Ο Δρ. Φλώρος Φλούρος κατέχει ευρεία γνώση πολιτικής, διπλωματίας και πολιτικής οικονομίας τόσο στο περιφερειακό επίπεδο της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής όσο και στο διεθνές περιβάλλον. Οι ακαδημαϊκές του σπουδές ξεκίνησαν στο τμήμα χημικών μηχανικών της πολυτεχνικής σχολής του ΑΠΘ οπότε με την ολοκλήρωση του πενταετούς κύκλου σπουδών έλαβε τοαντίστοιχο δίπλωμα. Στη συνέχεια ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές σε σχολή διοίκησης επιχειρήσεων της Μ. Βρετανίας από όπου έλαβε το αντίστοιχο ΜΒΑ με διάκριση (distinction), ενώ στη συνέχεια ολοκλήρωσε με άριστα τις μεταπτυχιακές σπουδές τόσο στη τεχνολογία πετρελαίου και φυσικού αερίου (Master of Science in Oil and Gas) όσο στις μεσογειακές σπουδές (Μaster of Αrts in Mediterranean Studies). Ακολούθησε η εκπόνηση και υποστήριξη της διδακτορικής του διατριβής με άριστα με αντικείμενο μελέτης την ενεργειακή ασφάλεια και εθνική ασφάλεια υπό την θεώρηση της διεθνούς πολιτικής οικονομίας, ενώ η μετέπειτα μεταδιδακτορική του έρευνα εστίασε στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής ασφάλειας στη περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Ο ίδιος είναι επίκουρος καθηγητής στην διεθνή πολιτική οικονομία με εξειδίκευση σε ζητήματα ενέργειας, ασφάλειας περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής στο πανεπιστήμιο Νεάπολις Παφου στη Κύπρο, ενώ έχει υπάρξει επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο Eötvös Loránd και επισκέπτης ερευνητής στο πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Στον επαγγελματικό στίβο, ο Δρ. Φλώρος Φλούρος έχει υπάρξει διοικητικό στέλεχος σε διάφορες θέσεις επιτελικής ευθύνης στην βιομηχανία των χημικών, των ορυκτών, των πετροχημικών και πολυμερών, της ενέργειας κ.ά. κατά τα τελευταία 20 και πλέον έτη. Πρόκειται για ένα στέλεχος με μεγάλη εμπειρία διοίκησης που χαρακτηρίζεται από υψηλή αποτελεσματικότητα και επαγγελματισμό, με εντυπωσιακό ιστορικό συνεχούς επιτυχίας όπου έχει δραστηριοποιηθεί. Είναι μέλος σε πολλούς οργανισμούς και συλλόγους με τον ίδιο να επιδεικνύει πολυσχιδή δραστηριότητα τόσο στον ακαδημαϊκό χώρο όσο και στην έρευνα. Έχει συγγράψει δεκάδες επιστημονικά άρθρα σε έγκυρα περιοδικά, κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους, ενώ η τελευταία του μονογραφία με τίτλο «Energy Security in the Eastern Mediterranean Region» κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 2022 από τον διεθνή εκδοτικό οίκο Palgrave Macmillan.
